Verfügbarkeit: Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza

Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza: (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
Beteilige Person:	Prarat, Maciej 1982- (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polnisch
Veröffentlicht:	Toruń Wydawnictwo Naukowe UMK 2023
Ausgabe:	Wydanie 1
Schlagwörter:	Geschichte 1800-1950 Technik Göpel Windrad Wassermühle Architektur Westpreußen Pommern
Links:	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
Umfang:	450 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten
ISBN:	9788323151548

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV049522738
003	DE-604
005	20240514
007	t\|
008	240130s2023 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788323151548 \|9 978-83-231-5154-8
035			\|a (OCoLC)1422432935
035			\|a (DE-599)BVBBV049522738
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
100	1		\|a Prarat, Maciej \|d 1982- \|e Verfasser \|0 (DE-588)1043035427 \|4 aut
245	1	0	\|a Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza \|b (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura \|c Maciej Prarat
250			\|a Wydanie 1
264		1	\|a Toruń \|b Wydawnictwo Naukowe UMK \|c 2023
300			\|a 450 Seiten \|b Illustrationen, Diagramme, Karten
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
546			\|a Zusammenfassung in englischer Sprache
648		7	\|a Geschichte 1800-1950 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Technik \|0 (DE-588)4059205-4 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Göpel \|0 (DE-588)4137573-7 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Windrad \|0 (DE-588)4136278-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Wassermühle \|0 (DE-588)4064760-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Architektur \|0 (DE-588)4002851-3 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Westpreußen \|0 (DE-588)4079244-4 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Pommern \|0 (DE-588)4046744-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Pommern \|0 (DE-588)4046744-2 \|D g
689	0	1	\|a Westpreußen \|0 (DE-588)4079244-4 \|D g
689	0	2	\|a Wassermühle \|0 (DE-588)4064760-2 \|D s
689	0	3	\|a Windrad \|0 (DE-588)4136278-0 \|D s
689	0	4	\|a Göpel \|0 (DE-588)4137573-7 \|D s
689	0	5	\|a Technik \|0 (DE-588)4059205-4 \|D s
689	0	6	\|a Architektur \|0 (DE-588)4002851-3 \|D s
689	0	7	\|a Geschichte 1800-1950 \|A z
689	0		\|5 DE-604
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, PDF \|z 978-83-231-5155-5
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Sachregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Ortsregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20240514
942	1	1	\|c 609 \|e 22/bsb \|f 09034 \|g 438
942	1	1	\|c 609 \|e 22/bsb \|f 0904 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034868550

Datensatz im Suchindex

_version_	1820955051504435200
adam_text	Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów . WSTĘP . 11 13 1. Materiały, na których oparto opracowanie. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.2. 1.3. Źródła . Źródła niepublikowane. Źródła publikowane. Dokumentacje konserwatorskie . Stan badań . 19 20 20 24 27 29 2. Dzieje młynarstwa na Pomorzu . 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. Dzieje młynarstwa na Pomorzu do XIX w. . Dzieje młynarstwa na Pomorzu w XIX i 1. połowie XX w. Liczba i rozmieszczenie młynów na Pomorzu w XIX i 1. połowie XX w. Prawne aspekty dotyczące budowy i pracy młynów w XIX i XX w. na szerszym tle. 3. Młyny wodne w XIX11. połowie XX w. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.1.7. Urządzenia hydrotechniczne. Groble. Jazy. Rynny doprowadzające wodę na koło/turbinę . Przepusty. Śluzy. Pale i punkty pomiaru wody. Węgornie. 45 45 51 57 63 70 70 71 73 84 86 87 91 94 8 I Spis treści Usytuowanie młynów względem wody. Młyny nad większymi rzekami . Młyny nad mniejszymi rzekami i kanałami młyńskimi. Młyny przy jeziorach. Młyny przy stawach i wodach zdrojowych. Drogi i mosty. Lokalizacja młynów łodnych. Charakterystyka funkcji i usytuowania budynków w zespołach młyńskich na przestrzeni XIX w. . 116 3.3.1. Funkcje młynów i zmiany w ich usytuowaniu. 3.3.2. Usytuowanie i funkcje innych budynków w zespołach młyńskich. 3.4. Napęd: koła wodne, turbiny, silniki. 3.4.1. Liczba, usytuowanie kół wodnych oraz ich zadaszenie. 3.4.2. Koła podsiębierne. 3.4.3. Koła nasiębierne . 3.4.4. Koła śródsiębierne . 3.4.5. Turbiny, silniki. 3.5. Technika zastosowana w młynach wodnych i ich architektura w XIX i 1. połowie XX w. . 3.5.1. Młyny zbożowe. 3.5.1.1. Technika zastosowana w młynach tradycyjnych. 3.5.1.1.1. Technika zastosowana w młynach do XIX w. . 3.5.1.1.2. Technika zastosowana w młynach tradycyjnych w XIX w. 3.5.1.1.3. Technika zastosowana w młynach przemysłowych. 3.5.1.1.4. Podsumowanie. 3.5.1.2. Architektura młynów zbożowych. 3.5.1.2.1. Architektura młynów do XIX w. . 3.5.1.2.2. Architektura młynów o tradycyjnej technice przemiału w XIX w. . 3.5.1.2.3. Architektura młynów przemysłowych. 3.5.1.2.4. Podsumowanie. 3.5.2. Inne młyny spożywcze. 3.5.3. Młyny prochowe, do kruszenia gipsu i kości . 3.5.4. Młyny tekstylne i skórzane. 3.5.5. Papiernie. 3.5.6. Tartaki. 3.5.7. Kuźnice i szlifiernie . 3.5.8. Elektrownie wodne . 3.6. Zniszczenia, budowa i odbudowa młynów w XIX i XX w. . 3.7. Obecny stan zachowania młynów wodnych. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.3. 95 97 100 104 105 111 113 116 124 128 132 135 138 142 146 152 154 160 160 166 171 185 187 188 193 196 205 208 212 216 222 230 241 247 253 256 Spis treści 4. 4.1. 4.1.1. 4.1.1.1. 4.1.1.2. 4.1.1.3. 4.1.2. 4.1.2.1. 4.1.2.2. 4.1.3. 4.1.3.1. 4.1.3.2. 4.1.4. 4.1.5. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. Wiatraki. Wiatraki przemiałowe. Koźlaki. Koźlaki do XIX w. . Technika zastosowana w koźlakach w XIX i XX w. Architektura koźlaków w XIX i XX w. Wiatraki wieżowe. Technika zastosowana w wiatrakach wieżowych. Architektura wiatraków wieżowych. Wiatraki holenderskie. Technika zastosowana w wiatrakach holenderskich. Architektura wiatraków holenderskich. Paltraki . Turbiny wiatrowe . Wiatraki odwadniające . Rozwój systemu odwadniania Żuław, wiatraki czerpakowe w okresie nowożytnym. 335 Puste koźlaki . Wiatraki holenderskie. Zniszczenia, budowa i przenoszenie wiatraków w XIX i XX w. Obecny stan zachowania wiatraków. Kieraty końskie. 263 266 267 267 270 292 303 304 309 312 313 320 328 332 333 340 347 354 358 Kieraty przemiałowe i przemysłowe. Kieraty odwadniające. 363 365 371 Zakończenie. Aneksy . Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie. Spis ilustracji . Streszczenie. Summary. Indeks głównych POJĘĆ technicznych. Indeks miejscowości . 375 381 389 413 427 433 439 443 I 9 Indeks głównych pojęć technicznych ’ A Aalfang, 94 akwedukt, 86 Arm, 132 В Beutelkasten, 173 bęben, 154 biczysko, 267 biegun, 155 breastshot wheel, 130 bursztyk, 266 Butte, 222 С cewie, 155 ciężarna, 231 cyklon, 159 cywiował, 154 D Daumenwelle, 209 Docken, 155 doki, 155 dyszel, 264 E Eck Säulen, 267 F Fachbaum, 75 Fenster, 73 Flössschleuse, 87 Flutrynne, 84 Frei Graben, 97 Freigerinne, 78 Freischleuse, 74 G ganek, 155 Gatte, 231 Getriebe, 155 głowica, 266 gniotownik, 210 Gordinge, 344 grobla, 70 grosser Drehling, 154 Grundwerk, 73 grzebień, 231 * Niniejszy indeks pojęć technicznych zawiera jedynie najważniejsze elementy składowe urządzeń młyń skich. Odnoszą się one do stron w tekście, w których dane hasło jest dokładniej scharakteryzowane lub wymienione po raz pierwszy. 440 Indeks głównych pojęć technicznych H Halbeszueg, 222 Hammer, 217 Hangelree, 346 Haue, 155 Hausbäume, 155 high-breastshot wheel, 130 holender, 223 I izba kolną, 133 jaz przelewowy, 74 jaz upustowy, 74 jaz, 70 К kadź, 222 Kamholtz, 268 Kamm Rad, 153 kanał dolny, 97 kanał młynowy, 97 kanał upustowy, 97 Kanninchenrad, 346 Kanninchentau, 346 kapa, 155 Kehrbaum, 346 knapa, 266 koło boczne (angielskie), 130 koło czerpakowe, 344 koło czołowe, 153 koło korzeczne, 129 koło łokciowe, 128 koło łopaciaste, 128 koło łopatkowe, 128 koło nasiębierne, 129 kolo palczaste, 153 koło panstrowe, 128 koło podsiębierne, 128 koło podsięwodne, 128 kołopogórne, 129 koło śródsiębierne, 130 koło swadrowe, 128 koło szalone, 154 koło walne, 128 Kompt, 154 korba, 231 Korbe, 160 korczyna, 284 Körhaus, 213 korytko wsypowe, 160 koryto, 223 kosz zasypowy, 156 kozioł, 267 Kreutz Schwellen, 267 Kreutzschaufeln, 344 Kuchenbohlen, 346 Kumpt Welle, 231 Kurbel, 231 L LaufF, 156 Launen, 155 Lenker, 231 leżak, 155 low-breastshot wheel, 130 L łotok, 84 łubie, 156 Μ Mahlgang, 155 Mahlgerinne, 84 Mahlgerinne, 84 Mahlschleuse, 74 Markpfähle, 91 mącznica, 267 mąko tor, 155 mechanizm korbowy, 153 mechanizm krzywkowy, 153 mechanizm obrotowy, 153 mechanizm posuwisto-zwrotny, 153 Indeks głównych pojęć technicznych Mehl Baum, 267 Mehlbank, 155 Merkpfahl, 91 mieszarka, 159 mittelschlächtiges Rad, 130 miot naciskowy, 242 młot podrzutowy, 42 młot zrówniający, 223 młyn korczakowyl29 Mühleifen, 155 Mühlengerinne, 84 Mühlenschutze, 74 Mühlgerüst, 155 N nadawka, 231 naprożnica, 300 О oberer Scheibenlauf, 341 obern Trage Riegel, 267 oberschlächtige Wasserrad, 129 oczep, 267 odpływ wolny, 97 odsiewacz, 159 osnowa, 130 P pakarka, 159 pal markacyjny, 91 palce kół, 268 Pansterrad, 128 paprzyca, 155 pędoząb, 217 Planierhammer, 223 pod, 73 podwalina, 267 podwalnica, 270 pogródki, 84 pojazd, 267 połowią, 222 ponur, 75 portnica, 155 poszur, 75 prasa, 267 Preßbaum, 267 Presse, 267 progi budne, 155 próg wodny, 75 przelewnica, 344 pytel, 156 R Radesztuba, 133 Rahm Stücke, 267 rama, 231 ramie, 132 Reinigungsmachine, 173 Riedewand, 86 rozpulchniacz, 159 ruszt, 155 ryfka, 132 rygiel mączny, 267 Ryncken, 132 rynna, 84 rzeszota, 96 S Sackboden, 295 Sattel, 267 Schiebe Stange, 231 Schleuse, 74 Schnecke, 349 Schöpfrad, 344 Schuh, 160 Schwung Rad, 154 siodło, 267 słupy narożne, 267 Sommerbalken, 346 Spielbaum, 341 Spitzgang, 173 Staberrad, 128 441 442 Indeks głównych pojęć technicznych Ständer, 267 Stange, 231 Stauberrad, 128 Stauschütze, 74 stawidło, 267 stawidło, 71 Steinboden, 295 Steinleisten, 346 sternik, 311 stępa, 209 stçpor, 209 Stirn Rad, 153 stolec, 267 Strebe Bänder, 267 strzemię, 155 szczotkarka,159 szpica, 266 sztember, 267 sztoga, 266 Ś śluza kurzowa, 159 śluza młynowa, 74 śluza robocza, 74 śluza upustowa, 74 śluza, 71 śruba Archimedesa, 349 T Taflements, 346 tiefschlächtiges Rad, 130 Trage Riegel, 267 Tragebank, 155 Triebzahn, 217 Trog, 223 turbina wodna, 131 U unterer Scheibenlauf, 341 unterschlachtige Wasserrad, 128 upust burzowy, 74 upust roboczy, 74 upust, 74 Ü Überfall, 74 V Vorflutgraben, 97 Vorslag, 73 W walidlo, 217 walnica, 130 wal łopatkowy, 341 wał napędowy, 132 wal rączkowy, 209 Wasserwelle, 341 Wassirbete, 84 Wehr, 73 Welle, 132 Wellenrinken, 132 Werkschleuse, 74 węgornia, 94 wialnia, 159 wieszak, 346 wilki, 344 Windpöhl, 341 Wölfe, 344 wrzeciono, 155 Wurfradwelle, 341 wystawy, 155 Z Zahn Rad, 231 zamełcie, 212 zastawka, 73 ziarnia, 213 Ż żaba, 284 żłób, 73 Indeks miejscowości* A Andernach, 157 В Babalice, 112,117,254,255 Bachor, 78,106,126,141, 148, 152, 181, 183,236 Barkowo, 111 Bąkowski Młyn, 112,118,384 Bedlenki, 167 Berlin, 15,19, 23,24,43,145,158, 206, 25 5,320,327 Biała Góra, 279, 281, 292,294 Biedaszek, 78,148,255, 384 Bielice, 78,113,148,152 Bielkowo, 72,223, 229,248, 249, 251, 252, 384 Bierzgłowo, 270, 279,282-284, 288, 292-298, 307, 314, 360-362, 384 Biskupice, 135 Blanzy, 287,288 Błotnica, 301 Bogusz, 78,79,112,124,125,133,135, 194,244 Boguszewo, 104 Borkowo, 113 Borowy Młyn, 104,111,199, 384 Borsk, 148 Bożepole Królewskie, 314 Bożenkowo, 244 Bratian, 117,258,384 Brąchnowo, 282,294 Brodnica, 22, 59,105,109,113,114,135, 148,150,170,171,180,219, 320 Brodzkie Młyny, 384 Brusy, 287, 319,324, 326, 362,384 Bukowiec, 124 Bukowiny, 357 Buśnia, 83, 112 Bydgoszcz, 15,19, 20,22,146,186,204, 211,238,255,260, 360, 370, 371, 384 Biały Spichrz, 122 Kanał Bydgoski, 35,91,99 * Indeks zawiera wszystkie miejscowości wymienione w głównym tekście. Niektóre z nich obecnie są dziel nicami miast, wtedy ich nazwy podano w nawiasie. W przypadku większych aglomeracji, często podane są również nazwy własne młynów. 444 Indeks miejscowości Młyn Heinrich, 122,123 Młyn Herkules, 53,122 Młyn Kamphausa, 123 Młyn Rothera, 29,133,134, 138,142, 145,196, 202, 206,208,260, 377 Młyny Rudolf i Wilhelm, 122, 123 Panzer Mühle, 122 Wyspa Młyńska, 28, 35, 87, 94, 99, 121,123,172,258, 376 Bzowo, 289 C Chełmno, 59, 113, 364 Chełmża, 282, 364, 369 Chmielonko, 47,183,197,199,259, 384 Chociński Młyn, 133, 142,146,174,202, 237,239 Chojnice, 21,63,111, 219, 270 Chrosno, 301 Ciosek, 148,152, 180 Cisowa, 243 Corfélix, 187,287 Cyganek, 360 Czaple, 369 Czarne Błota, 286, 290 Czarnocińskie Piece, 123, 248, 249, 251, 252,384 Czarnowo, 135,166, 320, 384 Czarze, 59, 115, 364 Czernica, 203, 262, 384 Czerniewice, 59, 317 Czersk, 255 D Daszkowo, 384 Dolna Grupa, 355, 356, 366 Dolny Młyn, 384 Drewnica, 29, 270, 273,276, 277,279, 281,282, 286, 287, 289, 292,294-298, 300, 313, 317-319,321,323, 325, 327, 359, 360, 362, 384 Drzycim, 75,109,110,139,384 Dulewski Młyn, 135,136,140,142,145, 146,170,255 Dulnik, 109,148,180,199,203,260,262, 384 Duszniki-Zdrój, 39 Duża Cerkwica, 258,384 Dywan, 182, 261,384 E Elbląg, 35, 52,100,160,162,184,211, 244,359 F Fabianki, 369 Fidlin, 223 Fordon (Bydgoszcz), 57 Frankfurt nad Menem, 131 G Gaj Grzmięca, 81, 85, 86,148,149,152, 181,184,236, 238,239,241, 384 Gapa, 104,199 Gdańsk, 14,15,19,23, 32-34,46,47, 50-54, 87,103,126,127,138,140, 141,160,163,164,171,184-186, 210,211,217, 218,222,223, 232, 233,238,240-243,246-249,253, 257,259,336,354,358,359,364, 377,379,384 Młyn Prochowy, 28 Młyn przy Kamiennej Śluzie, 87, 88, 91,135,163,166,190,191,206, 258 Młyny nad Potokiem Oliwskim, 31, 33, 57, 60,106,107,141,144, 146,210,214,216,219,243, 245, 258,259,262, 376,378 Wielki Młyn, 28, 30, 31,127,132, 133,135,139,160,161,163, 188,192, 205,218,256,260 Indeks miejscowości Gdynia, 250 Golub, 59,113 Gołubie, 182, 258,384 Górale, 308,309 Górki (Kwidzyn), 211 Górne Wymiary, 115 Górsk, 301,357 Gorzów Wielkopolski, 222, 284 Goslar, 221 Grabiny Zameczek, 57, 86, 87, 135, 191, 198,259,289,385 Grabowo, 59,114,115 Grębocin, 291 Groch, 83,167 Gródek, 250-252,385 Gniew, 22, 52,132,219,355 Gruczno, 37,75,76,124,146,149,150, 177,185,199,203, 204, 207,258, 259, 385 Grudziądz, 14, 57, 59,63,100,148, 219, 249, 258, 355,366, 370, 385 Młyn Górny, 135,149,150,152,193, 200,201,204 Młyn Nadolny, 192 Grupa, 365 Gryżyna, 301 Grzępa, 347,352,353,354 Grzmotny Młyn, 385 Grzybno, 269 Gubin, 158 Gutowo, 92,282 H Hamburg, 26,43,131, 158,206, 347 Hamer, 140, 166,244, 254 Hamer-Młyn, 81,148, 152,181,197, 198, 237,239,259 Hanower, 157,301 Harlingen, 354 I Iława, 113,204,255,385 Inowrocław, 112 J Jacobsmühle (Gniew), 214, 215 Jarzębieniec, 317 Jasień, 107,126 Jegłownik, 313, 315, 317, 321, 324, 359 Jelenia Góra, 183 Jeleniec, 282 Jelitkowo (Gdańsk), 223 Jesionna, 357 Jeżewnica, 28,38,271, 275, 276,278, 279, 288, 290-292, 294,295, 300, 357, 359, 361,362,385 Jeżewo, 275, 276,284,285, 292 Jonsdorf, 157, 285-288 Juda, 94 Jurkowice, 86, 87 Juszkowo, 248,251,385 К Kałdowo, 94 Kamień Krajeński, 199, 38 Kamienica, 109,146, 198, 385 Kamienny Potok, 223 Kamionki Duże, 284, 369 Karczewo, 182,183, 198, 385 Karlikowo, 214,223, 229 Kartuzy, 223,258, 385 Kaszownik (Toruń), 103, 133 Kaszuba, 82,109,112,148, 181, 182,199, 262, 385 Kczewo, 243 Kępniewo, 321,323, 327 Kinderdijk, 43, 335 Kłódka, 71,77, 101, 135,139,166, 179 Kokocko, 59,113, 355 Kolbudy, 243 Kołibki, 233,243 445 446 Indeks miejscowości Kolincz, 248,251,385 Kolonia Ostrowicka, 151, 385 Kołat, 78,109,141 Komorsk, 289 Koniecwałd, 104, 148,150,181 Kończewice, 104 Kończyce, 166, 211 Korne, 149,183, 197, 204, 385 Koronowo, 20, 87, 94, 98, 99,112,120, 124,142,144-146,178,199,200, 250,258,260, 262, 376, 385 Młyn Kantaka, 120,121 Kościerzyna, 29,142,145,146 Kowalewo, 272, 282 Kowalewo Pomorskie, 310, 311 Kowróz, 317 Kozibór, 107,166 Kozielec, 59 Kozłowo, 61 Krasnołęka, 113 Królewiec, 160 Królów Las, 385 Krupka, 78,94,147,198, 261, 386 Kruszyn, 105 Kruszyny, 369 Kruszyny Szlacheckie, 148,150,152 Krzewsk, 347, 348, 353, 354,358, 360, 361 Krzywe Koło, 373, 374 Kujawa, 111 Kula Młyn, 197,198,385 Kurkocin, 29, 37, 270,273, 276,277,279, 280, 281, 284-289, 291,292,294, 295, 297-299, 304,360-362, 385 Kuźnice, 123, 248, 249, 251, 252, 387 Kwidzyn, 32, 51,63, 225, 385 Młyn Kaszarniak, 150, 167, 385 Młyn Piekarniak, 83, 385 L Lamk, 148, 385 Lembarg, 126,148,150,152,198,385 Leszno, 301 Leśno, 105,111 Lichnowy, 313,317, 320-322, 354,359 Lipusz, 182,197-199,258,260,385 Lisa Młyn, 148,152,199,258,260,385 Lisewo, 198, 385 Lisewski Młyn, 385 Lisie Kąty, 139 Liznowo, 369 Lnianek, 111 Lubicz Dolny, 32,74-78, 82, 83, 88-90, 94, 95,98,120,137,140,142,148, 149,152,170,178,183,186,194, 199,200, 205, 206,219,220,223, 226,227,244, 245, 253,258,261, 320,369,377,386 Lubieszewo, 359,373 Lutomski Nowy Młyn, 198, 386 Luzino, 386 Ł Łapino, 223, 248,249,251,252, 385 Łasin, 279 Łąkorz, 37,304,306-311,317, 360-362, 385 Łążynek, 271, 288, 292, 294 Łebcz, 275,279 Loboda, 87, 107,108,124,142, 143,145, 146,178, 204, 255, 386 Μ Magdeburg, 158 Malbork, 19, 22,23, 34,94,100,113,163, 183,188,189, 205,213,244,246, 256-258, 262, 267,321, 322,358, 360,364,367, 374 Młyn Dolny, 73,192 Młyn Mały, 192,213 Młyn Piekarski, 118,132,188,189,214 Młyn Średni, 192 Indeks miejscowości Mała Grzywna, 317 Mała Karczma, 199, 387 Małe Lichnowy, 322, 354 Małe Łąki, 289 Małe Pułkowo, 330, 331, 360, 361, 386 Mały Kack, 225 Mały Lubień, 355 Marusza, 193 Marynowy, 282,283,292,294, 301, 359 Mezowo, 243 Michałowo (Brodnica), 109, 149,152 Mikoszewo, 113,285-287, 292, 301, 359 Miłocin, 292,300 Mlewo, 61,288,292,356,366 Młyn Raciąski, 83,148,150,179, 386 Młynek, 199,386 Młyniec Pierwszy, 148,152, 196,198, 199,254, 386 Młynik, 386 Mniszek, 138,139,190 N Nadolnik, 81,178,199,203, 386 Nakło, 121 Niedermendig, 157 Nieder Mühle (Dybowo), 167, 211, 255 Niskie Brodno (Brodnica), 105, 135, 142, 146,148,150,152,173,178,181, 183 Nowa Brda, 117,126 Nowa Wieś, 142,174,175,253,255 Nowe Drezdenko, 183 Nowe Mokre, 356 Nowe nad Wisłą, 57, 60, 61, 304, 305, 309-311, 355, 356,360, 362, 365, 369,386 Nowy Młyn, 111 Nowy Staw, 292, 321,359 O Okiersk, 195, 196,202 Olesiekmühle, 133,134,195,202 Oliwa (Gdańsk), 28,31,341,343, 344,346 Olszewka, 198,199, 386 Orunia, 347 Ostaszewo, 341, 360, 361 Ostróda, 100 Ostrów (Gdańsk), 167,169,194 Ostromecko, 94,111 Osusznica, 199, 386 Otłoczyn, 386 Otorowo, 386 Owidz,248,251,252,386 P Pacołtowo, 84, 85,92,93,108,109,124, 141 Palczewo, 37,270,313, 316, 317, 319-321, 323-325, 359-362, 386 Pałubin, 148,149,182,183,199,203,386 Pamiętowo, 124,126,146,148,174,197, 255 Paparzyn, 28,183 Papowo Biskupie, 60,269, 282, 328, 357, 369 Papowo Toruńskie, 272,279,290 Parzyn, 104,105,135,148,149, 237-239 Pastwiska, 313, 320, 325, 327 Pelplin, 36, 55,162,190,199,257,258, 261,386 Piaseczno, 304, 306, 309-311,360-362, 386 Piesienica, 386 Piła Młyn, 108,125,235,386 Piła, 82,143,146,199, 386 Piotrowice, 109,135,386 Pirna, 157, 160,161 Pławty Wielkie, 309, 310, 360, 386 Płowęź, 109,148,150,152,180,182, 386 Pływaczewo, 282,292-294, 356 Podgórz (Toruń), 112,148,152, 254 Półko, 148,180,199,256,386 447 448 Indeks miejscowości Prądnik Czerwony, 222 Praga, 157 Prędzieszyn, 214,248, 251,387 Pruszcz Gdański, 60,248,251,258,387 Przechlewko, 126 Przechowo (Swiecie nad Wisłą), 55,178, 199,201,219,258 Przeczno, 357 Przemyśl, 158 Przeszkoda, 104 Przymorze (Gdańsk), 225 Przysiek, 257,258, 387 Pszczółki, 313, 316, 317, 320,324-327, 359,361,362 R Raciąski Młyn, 83,148,150, 179,386 Radomsk, 150,183 Radowo, 183 Radzyń Chełmiński, 304, 307,309-311, 355, 360, 362, 387 Ragneta, 97 Redłowo, 225 Rejencja, 84, 86,108,141 Rekownica, 387 Robakowski Młyn, 387 Rogowo, 282, 294, 320 Rogoźno, 183 Rogóźno-Zamek, 148, 150,152,180,197, 198,203,261,387 Rokitnica, 343,344,357,372 Rolbik, 81,107,124,179,197,237-239, 241,386 Rotmanki, 225 Rozgarty, 284, 290, 292,294, 356 Różany, 301 Ruda, 101,111,124,148,149,199, 203 Rudnik, 104 Rulewo,81,118, 136,137, 142, 146,216, 244 Rumian-Lesiak, 92, 93, 207 Rusocin, 225 Rutki, 248,249,251,387 Ryjewo, 244 Ryszka, 72,78,95 Rządz, 312 Rzeczenica, 111 Rzepiczno, 135,139 Rzęczkowo, 292 S Sadlinki, 139 Salno, 104 Sępólno Krajeńskie, 22, 387 Sicienko, 354 Siemoń, 284, 290,313,317,320,356, 368-370 Skarszewy, 199,200, 259, 387 Skąpe, 313,317 Skrzeszewo, 387 Skrzydłówko, 76,149,183,199, 387 Słuchaj, 111 Slupnica, 109 Słupski Młyn, 71,148,152,162,180,193, 197,199,203,387 Smarzyno, 387 Sobowidz, 149, 333, 387 Sobieszów (Jelenia Góra), 183 Srebrniki, 276,278, 282, 288, 292 Stanisławki, 111, 282, 357 Stanisławowo, 339 Stare Marzy, 289 Starogard Gdański, 55,112,121,122, 127,146,147,173,178,197,199, 201,248,261,376,387 Starogród, 268 Stary Bukowiec, 387 Stary Targ, 329, Stary Toruń, 288, 292 Staw, 289 Stocki Młyn, 100,101,123,124,138,248, 251,385 Indeks miejscowości Stogi, 359 Storlus, 104 Straszyn, 225, 249,251-253, 387 Strysza Buda, 384 Sucha Młyn, 387 Sumin, 148,150,152,178 Suponin, 57, 59,113,115 Suszka, 117 Szczecin, 255 Szczecinek, 255 Szczodrowo, 111 Szczodrowski Młyn, 387 Szmelta, 244 Szumiąca, 84, 85,93,109,140 Szydłowiec, 157 Szynwałd, 320 Szynych, 109 Młyn Zamkowy, 103,188,190, 261 Trzęsacz, 57 Tuchola, 22, 199, 270 Turznice, 111 U Ustarbowo, 388 W Waplewo, 102 Wąbrzeźno, 268, 290 Warlubie, 330, 355 Warszawa, 158,259 Watkowice, 61 Wdzydze Kiszewskie, 19, 27, 28, 141,176, 184,287, 288,315,359 Węgle, 321, 322 Węgorzyn, 347,352, 353, 357 Ś Wejherowo, 388 Śliwiczki, 148 Wieck, 126, 148,180 Świecie nad Osą, 148,150,151, 197-199, Wielka Łąka, 83 Wielki Głęboczek, 68 203,261,387 Świecie nad Wisłą, 21, 22, 109, 201, 329, Wielki Kack, 243 Wielki Komorsk, 388 387 Wielkie Łunawy, 148,150, 152, 388 T Wielkie Nebrowo, 304, 305, 310, 311 Wielkie Pacołtowo, 84, 85, 92,93, 108, Tczew, 47,100,104,132,192, 313, 316, 109,124, 141 321,359,360,362 Thiergarten, 158 Wielkie Rychnowo, 369 Wielkie Tarpno (Grudziądz), 282 Tleń, 75,77, 84,126,127,140,141,146, 167-169,193,195,202,203,234,235 Wielkie Walichnowy, 347-351, 353, 354, Tłuczewo, 387 357 Wieprznica, 388 Toruń, 15,18,19,21-23,27,28,55,57, Wierzchucino, 388 59, 88,100,112,113,133,160,162, 174,175,179,188,190, 205,206, Wikrowo, 313, 317-319, 321-325, 358, 359 217,218,220,221,223, 236,249, Wojtal, 384 255, 257, 258,261, 317, 359, 364, Wójtówka, 359 369, 388 Wolfsmühle (Lubicz Dolny), 84, 109, 110, Młyn Mały, 103 141 Młyn Starotoruński, 103 Wrocław, 39, 131,182,186,207,208 Młyn Trzeposz, 190 449 450 Indeks miejscowości Wronie, 104 Wygoda, 135,211 Wyrwa, 139,166,203, 388 Zieleniec, 83, 166,254 Zławieś Mała, 113,284,290 Złotoria, 355 Z Zaandam, 212 Zakurzewo, 59 Zamek Bierzgłowski, 312, 317, 320, 327 Zawada, 388 Zblewo, 261,388 Zgorzały Most, 388 Ż Żukczyn, 199, 388 Zukczynek, 244 Żukowo, 79, 80,141,199, 225,388 Żuławki, 301 Żur, 36,250,251, 252,253,388 396 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie sygn. 269, Gdańsk. Mały Młyn. Dokumentacja historyczna, oprać. Anna Kunicka, Gdańsk 1957, mps. sygn. 270, Gdańsk. Wielki Młyn. Dokumentacja architektoniczno-historyczna, oprać. Hanna Domańska, Gdańsk 1974, mps. sygn. 355, Gdańsk. Mały Młyn. Dokumentacja naukowo-historyczna, oprać. Anna Kunicka, Gdańsk 1957, mps. sygn. P/555, Malbork. Zamek Wysoki - Młyn. Inwentaryzacja, oprać. Zbigniew Świerk, Gdańsk , 1961, mps. sygn. P/1449, Wikrowo. Wiatrak. Ocena stanu konstrukcji oraz zalecenia wykonawcze, oprać. Bernard Hoffmann, Gdańsk 1970, mps. sygn. Р/1474, Jeżewnica. Wiatrak. Inwentaryzacja konserwatorska, oprać. Irena Jaroszewska-Bartoszkiewicz, Gdańsk 1970, mps. sygn. P/2424, Brusy. Wiatrak. Inwentaryzacja konserwatorska, oprać. Bernard Hoffman, mps, Gdańsk 1977, mps. sygn. P/2425, Brusy. Wiatrak. Inwentaryzacja konserwatorska detali architektonicznych, oprać. Bernard Hoffman, mps, Gdańsk 1977, mps. sygn. P/2571, Tczew. Wiatrak. Orzeczenie techniczne konstrukcyjne, oprać. Bernard Hoffman, mps, Gdańsk 1978, mps. sygn. P/04559, Drewnica. Wiatrak. Dziennik budowy, Gdańsk 1974, mps. sygn. PG/1871, Gdańsk. Młyn przy Śluzie Kamiennej, ul. Grodzą Kamienna nr 24. Badania ar chitektoniczne, oprać. Anna Chrzanowicz, 1.1, Gdańsk 1974, mps. sygn. PG/1872, Gdańsk. Młyn przy Śluzie Kamiennej, ul. Grodzą Kamienna nr 24. Badania ar chitektoniczne, oprać. Anna Chrzanowicz, t. 2, Gdańsk 1974, mps. sygn. PG/2312, Gdańsk, Oliwa. Wiatrak typu „koźlak”, ul. Opacka nr 12. Inwentaryzacja konser watorska, oprać. Bernard Hoffmann, Gdańsk 1977, mps. sygn. PG/2313, Gdańsk, Oliwa. Wiatrak typu „koźlak”, ul. Opacka nr 12. Inwentaryzacja konser watorska detali architektonicznych, oprać. Bernard Hoffmann, Gdańsk 1977, mps. sygn. PG/2462, Gdańsk, Oliwa. Młyn prochowy, ul. Karwieńska nr 3. Inwentaryzacja konserwa torska, oprać. Tomasz Justat, Gdańsk 1978, mps. sygn. PG/3670, Gdańsk. Wielki Młyn, ul. Wielkie Młyny nr 16. Inwentaryzacja, Gdańsk, mps. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruń Daszkowo, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Maria Grzybowska, 2001, mps. Grudziądz - Młyn Górny, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Maria Grzybowska, Zofia Wernerowa, 1996, mps. Lembarg, młyn wodny, KEZAIB, oprać. KrzystofWernerowski, 2006, mps. Lisa Młyn, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Dariusz Chmielewski, 1997, mps. Lubicz, młyn pszenny, KEZAIB, oprać. Dariusz Chmielewski, 2006, mps. Płowęż, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Krzysztof Wernerowski, 2006, mps. Przysiek, młyn wodny, tzw. zielona karta, 1956, mps. Ruda, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Maria Grzybowska 2001, mps. Słupski Młyn, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, 2001, mps. Świecie nad Osą, młyn wodny, KEZAIB, oprać. I. Gołębiowska, 1998, mps. Traczyska, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Krzysztof Kowalczuk, 1995, mps. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Krupka, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Dariusz Chmielewski, 1997, mps. Wielka Łąka-Krupka, młyn wodny, KEZAIB, oprać. Hanna Wieczorkiewicz, 1990, mps. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Delegatura w Bydgoszczy Bydgoszcz, Budynek mennicy, tzw. Kamienica, KEZAIB, oprać. Anna Klugowska 2001, mps. Bydgoszcz, Spichrz, tzw. Biała Karczma, KEZAIB, oprać. Iwona Loose, 1992, mps. Bydgoszcz, Zespół młynów - Wyspa młyńska, Kaszarnia i turbinownia, KEZAIB, oprać. Agniesz ka Majchrzak, 1995, mps. Bydgoszcz, Zespół młyński - Wyspa Młyńska - karta założenia, KEZAIB, oprać, oprać. Agniesz ka Majchrzak, 1995, mps. Gruczno, młyn, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, A. Wysocka, 2003, mps. Karczewo, młyn, KEZAIB, oprać. Piotr Klunder, 1988, mps. Koronowo, młyn, tzw. diabelski, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, Maria Grzybowska, 1997, mps. Koronowo, zespół młynów - dom mieszkalny zarządcy, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, Maria Grzybowska, 1994, mps. Koronowo, zespół młynów - dom młynarza, KEAZIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1995, mps. Koronowo, zespół młynów - kaszarnia, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1995, mps. Koronowo, zespół młynów - młyn, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, Maria Grzybowska, 1994, mps. Koronowo, zespół młynów - młyn, ob. kaszarnia, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, Maria Grzybowska, 1994, mps. Koronowo, zespół młynów - spichlerz, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1995, mps. Koronowo, zespół młynów - spichlerz, KEZAIB, oprać. Zofia Wernerowska, Maria Grzybow ska, 1994, mps. Koronowo, zespół młynów, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1995, mps. Nowe nad Wisłą, wiatrak typu holender, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1997, mps. Pruszcz-Motyl, młyn, KEZAIB, oprać. Henryk Klunder, Piotr Klunder, 1988, mps. Pruszcz-Motyl, zespół folwarczny, KEZAIB, oprać. Henryk Klunder, Piotr Klunder, 1988, mps. Swiecie, młyn główny, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1998, mps. Swiecie, młyn kaszarnia, KEZAIB, oprać. Krzysztof Bartowski, 1993, mps. Wyspa Młyńska w Bydgoszczy. Studium historyczno-konserwatorskie, oprać. Maciej Obremski, 1.1 i 2, Toruń 1986, mps. Nowe nad Wisłą, wiatrak holenderski, tzw. zielona karta, oprać. J. Sułek, 1967, mps. Pastwiska, wiatrak, tzw. zielona karta, oprać. Sochaczewski, 1956, mps. Swiecie nad Wisłą, wiatrak, tzw. zielona karta, oprać. A. Łobęcka, 1959, mps. Warlubie, wiatrak, tzw. zielona karta, oprać. J. Sułek, 1967, mps. Literatura i opracowania Afuturefor mills. Principlesfor dealing with heritage mills, Amersfoort 2012. Adamczak Damian, Młyny zbożowe w województwie śląskim, Chorzów 2007. Adamczewski Jerzy, Mlynarstwo magiczne, Wrocław 2005. 397 398 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Arszyński Marian, Budownictwo, [w:] Zakon krzyżacki i jego państwo w Prusach. Wybór tekstów źródłowych, red. Andrzej Radzimiński, Toruń 2005, s. 137-144. Atlas historyczny miast polskich, t. 2, Kujawy, z. 1, Bydgoszcz, oprać. Emanuel Okoń, Janusz Tandecki, Toruń 1997. Atlas zur Zeitschriftfür Bauwesen, jg. 5,1855. Badtke Marek, Kanal Bydgoski, Bydgoszcz 2006. Balińska Grażyna, Baliński Jerzy, Młyny ziemi łomżyńskiej, Wrocław 2003. Baranowski Bohdan, Połskie młynarstwo, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk 1977. Bartyś Julian, Dawne młyny wodne, Łódzkie Studia Etnograficzne, t. 3, 1961, s. 123-135. Bartyś Julian, Stan i potrzeby badań nad historią technikiprzemysłu spożywczego w Połsce, Kwartal nik Historii Nauki i Techniki, 1978, nr 1, s. 135-156. Bartyś Julian, Zmiany w technice urządzeń mielących w Polsce od XVII do początków XX wieku, [w:] Studia z dziejów gospodarstwa wiejskiego, red. Janina Leskiewiczowa, t. 12, Warszawa 1970, z. 1, s. 101-178. Bartyś Julian, Źródła i produkcja energii - koła i turbiny wodne, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, red. Witold Hensel, Jan, Pazdur, t. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, s. 47-71. Bartz Wojciech, Prarat Maciej, Wyniki badań petrograficzno-mineralogicznych wybranych kamie ni młyńskich z terenu Pomorza. Przyczynek do zastosowania interdyscyplinarnych metod w ba daniach nad tradycyjnym młynarstwem, Wiadomości Konserwatorskie, 2020, nr 61, s. 124-144. Bayreuther Walter, Der Marienburger Mühlengraben, Zeitschrift des historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder, Jg. 59,1920, s. 1-5. Bender Witold, Młyn z początku XIII wieku na południowym Mazowszu, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, t. 22,1974, nr 2, s. 215-230. Bertram Hugo, Die Entwickelung des Deich und Entwässerungswesens im Gebiet des heutigen Dan ziger Deichverbandes von der Ordenszeit bis zur Gegenwart, Danzig 1907. Bertram Hugo, La Baume Wolfgang, Kloeppel Otto, Das Weichsel-Nogat-Delta. Beiträge zu der Geschichte seiner landschaftlichen Entwickrlung, vorgeschichtlichen Besiedlung und bäuer lichen Haus- und Hofanlage, Danzig 1924 (reprint Münster Nicolaus Copernicus Verlag, 2003). Bertram Hugo, Neuere Grundsätzefür Schöpfwerksbauten mit besonderer Berücksichtigung ihrer Entwickelung im Weichseldelta, Berlin 1925. Besselaar Herman, Molens van Nederland, Amsterdam 1974. Bicker Caarten Anton, Middeleeuwse watermolens in Hollands polderland 1407/08 - rondom 1500, Wormerveer 1990. Bicker Caarten An ton, The early history ofwindmills in the Netherlands, [w:] Transactions ofthe 1 International Symposium ofMolinology, ed. Susana Louro, Helen Major, Kobenhavn 1965, s. 155-158. Bignell Bill, Windmills ofCentral Europe and beyond, Mamhilad 2022. Biskup Marian, Odbudowa gospodarcza Prus Królewskich na przełomie XV-XVI wieku, [w:] Histo ria Pomorza, red. Gerard Labuda, t. 2, Poznań 1976, cz. 1, s. 55-73. Bliss Winfried, Die Plankammer der Regierung Marienwerder. Spezialinventar 1670 bis 1919, Köln-Wien 1982. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Błoński Mariusz, Żukowski Robert, Relikty pomostu średniowiecznego młyna w Nasielsku, Kwartal nik Historii Kultury Materialnej, R. 67,2019, nr 3, s. 381-394. Bogucka Maria, Gdańsk jako ośrodek produkcyjny w XIVXVII w., Warszawa 1962. Borkowicz Jakub, Rzemiosło, przemysł, handel oraz usługi we wsiach i mniejszych miastach powia tu starogardzkiego w świetle Księgi adresowej Polski z 1928 roku, Teki Kociewskie, 2011, z. 5, s. 98-112. Breadfor the People. The Archeology ofMills and Milling. Proceedings ofa colloquium held in the British School at Rome 4,h-7h November 2009, ed. David Williams, David Peacock, Oxford 2011. Brown Jonathan, Water Power and Watermills. An Historical Guide, Ramsburg 2011. Brückner Aleksander, Słownik etymologicznyjęzyka polskiego, Warszawa 1996. Brykała Dariusz, Podgórski Zbigniew, Evolution oflandscapes influenced by watermills, based on examplesfrom Northern Poland, Landscape and Urban Planning, vol. 198,2020, s. 1-15. Brykała Dariusz, Podgórski Zbigniew, Sarnowski Łukasz, Lamparski Piotr, Kordowski Jarosław, Wykorzystanie energii wiatru i wody w okresie ostatnich 200 lat na obszarze województwa ku jawsko-pomorskiego, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 2015, nr 29, s. 9-22. Brykała Dariusz, Prarat Maciej, Rekonstrukcja rozmieszczenia młynów ładnych na Drwęcy i pomor skim odcinku Wisły w pierwszej połowie XIX wieku, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 2018, nr 40 (2), s. 71-89. Brykała Dariusz, Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie odpływu rzecznego w dorzeczu Skrwy Le wej, Warszawa 2009. Brykała Dariusz, Rekonstrukcja retencji zbiornikowej w złewni Skrwy Lewej w ciągu ostatnich 200 lat, Przegląd Geograficzny, 2005, nr 77 (1), s. 73-93. Brykała Dariusz, Uwarunkowania przyrodnicze lokalizacji młynów wodnych w złewni Skrwy, [w:] Przemiany środowiska przyrodniczego Połski a jego funkcjonowanie, red. Krystyna Ger man, Jarosław Balon, Kraków 2001, s. 164-171. Buczek Karol, Prace kartografów pruskich w Polsce za czasów króla Stanisława Augusta, na tle współczesnej kartografi polskiej (z dodatkami i 9 tablicami), [w:] Prace Komisji Atlasu Histo rycznego Polski, Kraków 1935, z. 3, s. 115-322. Buczek Karol, Z dziejów mlynarstwa w Polsce średniowiecznej, Studia Historyczne, t. 12, 1969, nrl,s. 17-51. Cackowski Stefan, Gospodarstwo wiejskie w dobrach biskupstwa i kapituły chełmińskiej w XVII-XVIII w., cz. 2, Gospodarstwofolwarczne i stosunki rynkowe, Toruń 1963. Cebulak Kazimierz, Delta Wisły powyżej i poniżej poziomu morza, Nowy Dwór Gdański 2010. Cebulak Kazimierz, System wodno-melioracyjny Żuław, [w:] Żuławy wiślane, red. Bolesław Augu stowski, Gdańsk 1976, s. 319-350. Chudecki Mariusz, Elektrownie wodne w Gródku i Żurze - cenne elementy krajobrazu kulturowego Wdeckiego Parku Krajobrazowego, Osie 2016. Coûtant Yves, Windmill Technology in Flanders in the 14th and 15th Centuries, Part 1, The external structures ofearly post and tower mills, Congleton 2012. Coûtant Yves, Windmill Technology in Flanders in the 14th and 15th Centuries, Part 2, The Moving Parts ofearly Post and Tower Mills, Congleton 2012. Couwenhoven Ron, 1100ZaanseMolens, Zaandam 2015. Creutzburg Nicolaus, Atlas der Freien Stadt Danzig, Danzig 1936. 399 400 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Czaja Roman, Dzieje miasta w średniowieczu, [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, red. Jerzy Dygdała, Brodnica 1998, s. 81-107. Czepas Piotr, Młynarstwo w powiecie garwolińskim do końca XX wieku, Garwolin 2004. Dąmbska Elżbieta, Budownictwo i architektura młynów wietrznych w Polsce, Kraków 1967. Dembińska Maria, Przetwórstwo zbożowe w Polsce średniowiecznej (XXIV wiek), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973. Dictionary ofMolinology. English - German - French - Dutch, ed. Yves Contant, Michael Harverson, Yolt IJzerman, Berthold Moog, 2004. Die Denkmalpflege in der Provinz Westpreußen in den Jahren 1920 bis 1931. 17. Bericht an den Ausschluss zur Erforschung und zum Schutze der Denkmäler in der Provinz Ostpreußen, Hrsg. Bernhard Schmid, Königsberg 1932. Die Denkmalpflege in der Provinz Westpreußen in den Jahren 1932 bis 1935. 18. Bericht an den Herrn Oberpräsidenten der Provinz Ostpreußen, Hrsg. Bernhard Schmid, Königsberg 1936. Die Denkmalpflege in Westpreußen in den Jahren 1936 bis 1940, Hrsg. Bernhard Schmid, Köni gsberg 1940. Długokęcki Wiesław, Kuczyński Jan, Pospieszna Barbara, Młyny w Malborku i okolicy odXIII do XIX wieku, Malbork 2004. Długokęcki Wiesław, Z dziejów mlynarstwa w komturstwie malborskim w XIII-XV wieku, Rocz nik Elbląski, R. 12,1991, s. 31-62. Domżalski Tadeusz, Szewczuk Adam, Alfons Hofjmann - pionier polskiej elektroenergetyki, [w:] Zkarthistorii elektryki naPomorzu, red. Dariusz Świsulski, Gdańsk 2012, s. 125-131. Duma Paweł, Piekalski Jerzy, Latocha Agnieszka, Pietruszka Marta, Jaworski Krzysztof, Mackie wicz Maksym, Młyn Dołny w Bystrzycy na Pogórzu Kaczawskim. Zanik młynarstwa tradycyj nego w czasach industrializacji, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 68, 2020, nr 4, s. 555-580. Dygdała Jerzy, Brodnica w dobie Rzeczpospolitej szlacheckiej (1466-1772), [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, red. Jerzy Dygdała, Brodnica 1998, s. 107-159. Dziekoński Tadeusz, Metalurgia miedzi, ołowiu i srebra w Europie Środkowej od XV do końca XVIII wieku, Wrocław 1963. Dzik Antoni, Młynarstwo w Polsce, Warszawa 1928. Eysymontt Rafał, Sachs Rainer, Szymczak Maciej, Młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju, Duszniki-Zdrój 2018. Fajer Maria, Watermills - a Forgotten River Valley Heritage - selected examplesfrom the Silesian voivodship, Poland, Environmental Socio-economic Studies, 2014, nr 2, s. 1-9. Feuß Axel, Wasser-, Wind- und Industriemühlen in Hamburg, Heide 2007. Finsterbusch Edgar, Thiele Werner, Vom Steinbeil zum Sägegatter. Ein Streifzug durch die Geschi chte der Holzbearbeitung, Leipzig 1987. Flaga Andrzej, Inżynieria wiatrowa. Podstawy i zastosowania, Warszawa 2008. Francie Mirosław, Technika młynów wodnych w Polsce wXVIi XVII w., Kwartalnik Historii Kul tury Materialnej, R. 2,1954, nr 1-2, s. 79-103. Fröde Wolfgang, Windmühlen, Hamburg 1987. Gerber Piotr, Architekturaprzemysłowa Wrocławia w początkach industrializacji, Wrocław 2007. Gładkowski Andrzej, Historia techniki młynarstwa polskiego, [w:] Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku, red. Zdzisław Mrugalski, 1.11, Warszawa 2008, s. 13-101. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Gołański Janusz, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 1, Poznań 1980. Gołański Janusz, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 2, Poznań 1988. Gołański Janusz, Atłas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 3, Poznań 1993. Gołański Janusz, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 4, Poznań 2002. Gołański Janusz, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 5, Poznań 2006. Górzyńska Agnieszka, Górzyński Tomasz, Majewski Maciej, Późnośredniowieczny młyn z Mnisz ka na ziemi świeckiej ze stanowiska 16 [w:j Raport autostradowy 2005-2006, red. Stanisław Kadrów, Warszawa 2011, s. 59-68. Gräf Daniela, Boat Mills in Europefrom Early Medieval to Modern Times, Dresden 2006. Groeneboer Saskia, van Meer Iris, Paz Soldan Isabelle, Vredenberg Jan, Werelderfgoed Kinderdijk: molens, water en gemalen, Utrecht 2016. Großmann Georg Ulrich, Schulte Ingrid, Die Bockwindmühle im Westfalischen Freilichtmuseum Detmold, Detmold 1986. Gubański Janusz, Wiatrak koźlak jako relikt budownictwa drewnianego w Wielkopolsce, [w:] Bu downictwo drewniane w gospodarce przestrzennej europejskiego dziedzictwa, red. Witold Czar necki, Marek Proniewski, Białystok 2004, s. 369-381. Guć-Jednaszewska Teresa, Kuźnictwo gdańskie w XVI i XVIII wieku, Kwartalnik Historii, Nauki i Techniku, 1982, nr 27/2, s. 367-378. Habecka Emilia, Geneza i rozwój wiatraków typu paltrak na ziemiach polskich, Młoda Muzeologia, t. 2,2017, s. 167-181. Habecka Emilia, Wiatrak paltrak we wsi Sowa z ok. 1880 roku (powiat koniński) i jego proble matyka konserwatorska, Toruń 2016, praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Ma cieja Prarata na kierunku ochrona dóbr kultury, mps w zbiorach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Hagen Rudiger, Neß Wolfgang, Mühlen in Niedersachsen. Region und Stadt Hannover, Peters berg 2015. Herzberg Heinrich, Rieseberg Hans Joachim, Mühlen und Müller in Berlin, Berlin 1987. Hills Richard Leslie, Powerfrom wind. A history ofwindmill technology, Cambridge 1996. Historia Ostpreussisches Heimatmuseum w Królewcu 1909-1945, dzisiejszego Muzeum Budow nictwa Ludowego Parku Etnograficznego w Olsztynku, red. Wiesława Chodkowska, Monika Sabljak-Olędzka, Michał Poniewski, Olsztynek 2011. Hockensmith Charles D., The Millstone Industry. A Summary ofResearch on jfuames and Produ cers in the United States, Europe and Elsewhere, Jefferson (North Carolina)-London 2009. Hoffman Marian, Największy zespól wodno-energetyczny średniowiecza polskiego - Kanal Raduni i Wielki Młyn w Gdańsku, Gospodarka Wodna, 1976, nr 2, s. 57-60. Hoffmann Kazimierz, Gdzie papier czerpano. Młyn Papiernia w Barlinku w latach 1733-1869 na tle swej epoki i ewolucji papiernictwa, Szczecin 2007. Hoffmann Marian, Rozwój zastosowań turbin wodnych Kapłana w Polsce, Kwartalnik Historii Na uki i Techniki, 1978, nr 23/3-4, s. 681-692. 401 402 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Hofstra Jan, Windwatermolens met extra schepraderen, De nieuwe Molenwereld, December 2020, s. 8-23. IJzerman Yolt, Animal-poweredfarm mills in the Netherlands, [w:] Transactions ofthe 5th Sympo sium ofMolinology, ed. André Gaucheron, Sanit-Maurice 1984, s. 509-526. IJzerman Yolt, Some aspects ofPolish windmills, with special emphasis on sails, windschafis, brakes and brake wheels, [w:] Transactions ofthe 5th Symposium ofMolinology, ed. André Gauche ron, Sanit-Maurice 1984, s. 527-540. Imhof Michael, Historisches Fachwerk. Zur Architekturgeschichte im 19. Jahrhundert in Deut schland, Großbritannien, (Old English Style), Frankreich, Österreich, der Schweiz und den USA, Bamberg 1996. Industrie und Gewerbe in Bromberg, Hrsg. Böhm, Erich Schmidt, Bromberg 1907. Izajasz Tomasz, Kanal Bydgoski. 240 lat historii, Bydgoszcz 2014. Jagiełło Daria, Badania nad wyposażeniem młyna wodnego w Grucznie z 1888 roku. Wposzukiwa niu metod analizy układu technologicznego, [w:] Stare i nowe dziedzictwo Torunia, Bydgoszczy i regionu. Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu, red. Monika Jakubek-Raczkowska, Juliusz Raczkowski, t. 2, Toruń 2017, s. 217-224. Jagiełło Daria, Młyn wodny w Grucznie z 1888 r. - jego układ technologiczny oraz problematyka konserwatorska, praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Macieja Prarata, mps z zbio rach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Jagiełło Daria, Młyny wodne w krajobrazie kulturowym doliny Bzury i ich problematyka konser watorska, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. Janusza Krawczyka i dr. Macieja Prarata, Toruń 2021, mps z zbiorach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Januszajtis Andrzej, Z dziejów gdańskiej techniki, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej, 1975, nr 237, Architektura, z. 12, s. 79-109. Jażdżewski Krzysztof, Z dziejów kościerskiego mlynarstwa wodnego, Kościerskie Zeszyty Muzeal ne, 2008, nr 2, s. 9-17. Jażdżewski Leszek, Historia wsi Korne, Banino-Pelplin 2005. Jellonnek Justyna, Urządzenie młynów wodnych w dobrach cystersów pelpłińskich, Teki Gdańskie, t. 5,2003, s. 126-138. Jones David, The Many Types ofLifting Waterwheel, International Molinology, 2017, nr 95, s. 36-39. Jost Henryk, Kuźnice zakopiańskie, Warszawa 1993. Jost Henryk, Ludowe tartaki igonciarniepodhalańskie, Zakopane 1989. Jost Henryk, Ludowe urządzenia energetyczne i mechaniczne o napędzie wodnym na Podhalu, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk 1978. Jüngel Karl, Schiffmühlen. Eine Flotte, diefast immer vor Anker lag, Bad Düben 1987. Karstens Uwe, Kuhlmann Wolfgang, Die Wind- und Wassermühlen in Schleswig-Holstein und Hamburg, Kiel 2017. Keil F., Ueber die Mühlen-Anlagen bei Bromberg, namentlich über den Bau der Rother-Mühle, Ze itschrift für Bauwesen, Jg. 5,1855, s. 11-32. Keyser Erich, De Nederlanden en het Weichselland, Leipzig 1942. Kçdra Edward, Dzieje papierni w Lubiczu, Rocznik Toruński, t. 9,1974, s. 179-213. Kędra Edward, Z dziejówpapierni w Kwidzynie, Przegląd Papierniczy, t. 33,1977, z. 12, s. 475-476. Kielar Jan, Wiatrak „holender” z Łąkorza i jego problematyka konserwatorska, Toruń 2012, pra ca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Macieja Prarata, mps z zbiorach Katedry Kon serwatorstwa UMK w Toruniu. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Kielar Jan, Wiatrak holender z Łąkorza ijego problematyka konserwatorska, [w:] Młynarstwo tra dycyjne - wczoraj, dziś, jutro. Problemy zachowania ginącego dziedzictwa, red. Agnieszka Przybyła-Dumin, Barbara Grabny, Paweł Roszak-Kwiatek, Chorzów 2017, s. 233-251. Kisch Guido, Das Mühlenregal im Deutschordensgebiete, Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Bd. 48,1928, s. 176-193. Klaczyński Feliks, Wiatraki w Polsce, Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, 1.12,1981, s. 27-60. Kleeberg Wilhelm, Niedersächsische Mühlengeschichte, Hannover 1979. Kloeppel Otto, Das Stadtbild von Danzig in den drei Jahrhunderten seiner großen Geschichte, Danzig 1937. Klonowski Franciszek, Z historii inwentaryzacji wiatraków na Warmii, Mazurach i Powiślu, Rocz nik Olsztyński, 1.1,1958, s. 193-222. Kniesz Jürgen, Schrader Volker, Mühlen in Mecklenburg-Vorpommern, Bremen 2006. Knyba Jerzy, Budownictwo ludowe na Kaszubach, Gdańsk 1987. Kochanowski Marian, Zproblematyki odkryć archeologicznych w obrębie Wielkiego Młyna w Gdań sku, [w:] Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycz nych, red. Henryk Paner, Gdańsk 1998, s. 84-94. Kola Robert, Kotlewski Leszek, Mikulski Krzysztof, Źródła pozyskiwania wody ijej wykorzystanie w produkcji rzemiosł toruńskich w XIV-XVIII w., [w:] Mesto a voda: Praha, mesto u vody, red. Olga Fejtowä, Praha 2005, s. 207-215. Kołodziejczak Jakub, Żuławskie wiatraki czerpakowe - sposoby przywrócenia historycznego ele mentu krajobrazu ze współczesną funkcją, Gdańsk 2018, praca doktorska napisana pod kie runkiem prof, dr hab. inż. arch. Lucyny Nyki, mps w zbiorach Wydziału Architektury Poli techniki Gdańskiej. Kondracki Jerzy, Geografia regionalna Polski, Warszawa 2011. Konias Andrzej, Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od IIpołowy XVIII wieku do połowy XX wieku, Słupsk 2010. Kornecki Marian, Żuławskie wiatraki czerpakowe, Ziemia, 1966, s. 261-265. Kotlewski Aleksander, Dzieje papierni w Lubiczu nad Drwęcą, Toruń 2016. Kowalczyk-Heyman Elżbieta, „Młyny ważne”, „młyny na wagach”. Przyczynek do genezy nazwy i konstrukcji, Studia Geohistorica, 2015, nr 3, s. 61-73. Kreplin Klaus-Dieter, Mahlen und Sägen. Mahlmühlen, Müller und Sagemühlen im ehemaligen Kreis Bütow in Pommern. Eine Dokumentation, Herdecke 2015. Krzywdziński Robert, Zasady działania gdańskiego Wasserkunstu w XVI-XVIII w., Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 56, 2008, z. 3-4, s. 343-352. Kubicki Rafał, Damaging, Destroying and Rebuilding ofiWatermiłłs and Windmiłłs in the LateMedieval State ofthe Teutonic Order in Prussia, Studia z Dziejów Średniowiecza, t. 24,2020, s. 57-77. Kubicki Rafał, Młynarstwo w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w XIII-XV wieku (do 14S4 r. J, Gdańsk 2012. Kubicki Rafał, Młyny wodne w ziemiach świeckiej i nowskiej do końca XVI wieku, Studia Geohisto rica, 2015 nr 3, s. 61-73. Kubicki Rafał, Młyny zbożowe i przemysłowe w dobrach cystersów z Oliwy do początku XVII wieku, Cistercium Mater Nostra, 2010, nr 4, s. 93-119. 403 404 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Kubicki Rafał, Wiatraki na Żuławach w pierwszejpołowie XV w., Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, t. 72,2012, s. 45-72. Kubicki Rafał, Windmiłłs in the State of Teutonic Order in Prussia, 14th - first Halfofthe 15th Centuries, [w: Origines et mutationes. Transfer - Exchange - Power, ed. Aleksander Girsztowt, Piotr Kitowski, Andrzej Gierszewski, Kraków 2017, s. 215-232. Kucharzewska Joanna, Architektura i urbanistyka Torunia w latach 1871-1920, Toruń 2004. Kulczykowski Wacław, Urban water supply infrastructure in Grudziądz (northern Poland): from the Middle Ages to thepre-modern times, Water History, January 2022, s. 1-20. Langdon John, The „Engineers” ofMills in the Later Middle Ages, London 2007. Laskowska Krystyna, Żuławskie wiatraki, czyłi historia wiatrem pisana, Elbląg 2008. Lech Andrzej, Uboczna produkcja młynarska w XV11-XIX w., Studia z Dziejów Gospodarstwa Wiejskiego, t. 12,1970, z. 1, s. 181-200. Lech Józef, Drewniany kierat konny i żarna o napędzie powietrznym, Łódzkie Studia Etnograficz ne, t. 5,1963, s. 57-75. Linczerski Alfons, O dawnych wodnych młynach bydgoskich, Kalendarz Bydgoski, 1974, s. 52-56. Lipińska Bogna, Żuławy Wiśłane - ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu, Gdańsk 2011. Lucas Adam, Fułling Mills in Medieval Europe: comparing the manuscript and archeological evi dence, [W: Archéologie des moulins hydrauliques, à traction animale et à vent, des origines à l’époque médiévale et moderne en Europe et dans le monde méditerranéen. Actes du col loque international, Lons-le- Saunier du 2 au S nov. 2011, ed. Luc Jaccottey, Gilles Rollier, Besançon 2016, s. 544-5 57. Lucas Adam, Wind, water, work. Ancient and Medieval Milling Technology, Leiden-Boston 2011. Łęga Władysław, Obraz gospodarczy Pomorza Gdańskiego wXIIiXIII wieku, Poznań 1949. Łuczak Czesław, Młynarstwo wiejskie na Kujawach Zachodnich od XVI w. do chwili obecnej, Lud, t. 41,1954, s. 1-28 (odbitka). Łuczak Czesław, Młynarstwo, [w:] Kułtura ludowa Wielkopolski, t. 1, red. Józef Burszta, Poznań 1960, s. 327-363. Łuczak Czesław, Przemysł wielkopolski wiatach 1815-1870, Warszawa 1959. Łużyniecka Ewa, Pelplin i Doberan. Architektura opactw cysterskich spokrewnionych filiacyjnie, Wrocław 2014. Maandag Ben, Notenboom Eppo W, Kinderdijk. Land. Wind. Water. Hollands watterbeheer door de eeuwen been. Dutch water management through the ages, Kinderdijk 2006. Mager Johannes, Meißner Günter, OrlWcAI^an^Die Kulturgeschichte der Mühlen, Leipzig 1988. Mager Johannes, Mühlenflügel und Wasserrad, Leipzig 1990. Majewski Wojciech, Zabytkowa kuźnia wodna na potoku jelitkowskim, [w:] Materiały I Sympo zjum „Zabytki hydrotechniczne w Polsce”, red. Roman Klim, Gdańsk 1996, s. 84-90. Maleczyńska Kazimiera, Dzieje starego papieru, Wrocław 1974. Małachowicz Edmund, Wrocławna wyspach, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981. Małe elektrownie wodne. Poradnik, red. Marian Hoffmann, Warszawa 1992. Mamuszka Franciszek, Oliwa. Okruchy z dziejów, zabytki, Gdańsk 1985. Mamuszka Franciszek, Stankiewicz Jerzy, Oliwa. Dzieje i zabytki, Gdańsk 1959. Maślak Anna, Prarat Maciej, Padania architektoniczne, [w:] Wiatrak koźlak z Chrosna z 1767 r. Jego dzieje i problematyka konserwatorska, red. Maciej Prarat, Toruń 2022, s. 37-103. Meules à Grains. Actes du Colloque International de La Ferté-sous-Jouarre 16-19 Mai 2002, red. Mouette Barboff, Francois Sigaut, Cozette Griffin-Kremer, Robert Kremer, Paris 2003. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Mielczarski Stanisław, Odyniec Wacław, Zarys dziejów regionu, [w:] Żuławy wiślane, red. Bole sław Augustowski, Gdańsk 1976, s. 71-113. Mikulski Krzysztof, Osadnictwo województwa pomorskiego od połowy XVI do końca XVII wieku, Toruń 1994. WyogHertXAd, Einführung in die Mühlenkunde. Grundlagen, Technik, Geschichte und Kultur der traditionellen Mühlen, Binningen 2012. Moog Berthold, Introduction to Molinology. History, Technique and Culture of Traditional Mills, Binningen 2018. Moog Berthold, Lexikon der Mühlenkunde. Technik-Geschichte-Kultur, Binningen 2015. Morkünas Eligijus-Juvencijus, Typy i warianty młynów wietrznych na Litwie w XIX ipierwszych dzie sięcioleciach XX wieku, Rocznik Muzeum Narodowego w Szreniawie, 1.13, 1983, s. 103-124. Mosakowski Zachariasz, Brykała Dariusz, Prarat Maciej, Jagiełło Daria, Podgórski Zbigniew, Lamparski Piotr, Watermills and windmills as monuments in Poland - protection ofcultural heritage in situ and in open-air museums, Muzeológia a Kultńrne Dedicstvo, t. 8, 2020, z. 3, s. 41-62 Mrowińska Karolina, Rekonstrukcja zespołu przemysłowego w Lubiczu Dolnym nad rzeką Drwęcą - architektura i technika od XIII do XX wieku, Toruń 2020, praca magisterska na pisana pod kierunkiem dr. Macieja Prarata, mps z zbiorach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Mrozowski Krzysztof, Zabytkowa kuźnia wodna w Gdańsku - Oliwie, Kwartalnik Historii, Nauki i Techniki, R. 24,1979, nr 1, s. 217-220. Mühlesteinbrüche. Erforschung, Schutz und Inwertsetzung eines Kulturerbes europäischer Industrie (Antike - 21. Jahrhundert), Hrsg. Alain Belmont, Fritz Mangartz, Mainz 2006. Notebaart Jannis C., Windmühlen. Der Stand der Forschung über das Vorkommen und den Urspru ng, Den Haag-Paris 1972. Olszański Henryk, Chłopskie wiatraki Podkarpacia, Sanok 2002. Olszański Henryk, Pogórzańskie wiatraki, Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sano ku, 1978, nr 24, s. 62-71. Olszański Henryk, Tradycyjne olejarstwo Polskie, Sanok 1989. Orłowski Bolesław, Powszechna historia techniki, Warszawa 2010. Ostafin Krzysztof, Jasionek Magdalena, Kaim Dominika, Miklar Anna, Historical dataset ofmil lsfor Galicia in the Austro-Hungarian Empire/southern Polandfrom 1880 to the 1930s, Data in Brief, 2021, nr40, s. 1-10. Ostrowska-Kębłowska Zofia, Architektura i budownictwo w Poznaniu w latach 1790-1880, Warszawa-Poznań 1982. Ostwald Paul, Die Mühlen der Stadt Thorn im Mittelalter, Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn, Bd. 20,1912, s. 2-7. Pabich Franciszek, Dalsze przyczynki do dziejów papiernictwa w Kwidzynie ijego okolicach, Prze gląd Papierniczy, R. 40,1984, nr 10, s. 368-370. Pabich Franciszek, Dzieje dwóch papierni klasztornych położonych na gruntach Kartuzów w Zuko wie iBielkowie, Przegląd Papierniczy, R. 44,1988, nr 4, s. 129-131. Pabich Franciszek, Klasztornepapiernie kartuzów, Przegląd Papierniczy, R. 45,1989, nr 6, s. 243-244. Pabich Franciszek, Papiernia w Straszynie, Przegląd Papierniczy, R. 45,1989, nr 5, s. 200-203. Pabich Franciszek, Papiernie nad Zatoką Gdańską, Gdańsk 1978. 405 406 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Passarge Ludwig, Z wiślanej Delty. Tczew, Gdańsk, Żuławy, Malbork. Szkice z podróży 1856, Gdańsk 2016. Patrimoniu Tehnic. Instałatii de Macinat Cereale (Mori). Millsl, Sibiu 2014. Pawlik Mieczysław, Specyfika wiatraków „sokolskich”, Materiały Muzeum Budownictwa Ludowe go w Sanoku, 1984, nr 28, s. 128-136. Pawłowski Marek, Gmina Lubicz bez granic, Lubicz 2017. Petersen Hans-Peter, Scherreiks Sandra, Mühlengeschichte Dithmarschens, Boyens 2006. Piątkowski Andrzej, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972. Pietrzak Janusz, Nowożytne budownictwo przemysłowe w dobrach biskupich na Mazowszu, Łódź 2013. Piotrowski Robert, „Jednemu się zmiełe, drugiemu się skrupi”. Młynarze i młyny w pamięci zbioro wej mieszkańców pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego, Toruń 2021. Plisiecki Piotr, Młyny wodne w województwie lubelskim (do schyłku XVI wieku), Lublin 2015. Plit Joanna, Naturalne i antropogeniczne przemiany krajobrazów delty Wisły. Krajobrazy kulturo we dolin rzecznych. Potencjali wykorzystanie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 2010, nr 13, s. 13-28. Podgórski Zbigniew, Młyny wodne w Toruniu i ich związek ze zmianami sieci hydrograficznej, [w:] Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego -funkcjonowanie i monitoringgeoekosystemów w warunkach narastającej antropopresji, red. Marek Kejna, Joanna Uscka-Kowalkowska, Toruń 2004, s. 419-427. Podgórski Zbigniew, Wpływ budowy ifunkcjonowania młynów wodnych na rzeźbę terenu i wody po wierzchniowe pojezierza chełmińskiego i przyległych części doliny Wisły i Drwęcy, Toruń 2004. Pospieszny Kazimierz, Domus Malbork. Zamek krzyżacki w typie regularnym, Toruń 2014. Prarat Maciej, Architektura wiejska w granicach Prus Zachodnichjako przedmiot zainteresowań na ukowych i konserwatorskich do lat 40. XX w., Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t. 45, Toruń 2014, z. 420, s. 185-223. Prarat Maciej, Drainage mills in Northern Poland, [w:] Transactions ofthe 15lh International Sym posium on Molinology, ed. Graham Hackney, Gerald Bost, Berlin 2021, s. 233-242. Prarat Maciej, Jagiełło Daria, Dariusz Brykała, Watermills and windmills in open air museums within The Kujawsko-Pomorskie Region (NPoland) and their conservation issues, [w:] Tran sactions ofthe 14th TIMS International Symposium on Molinology, ed. Marius-Florin Streza, Graham Hackney, Sibiu 2015, s. 461-489 Prarat Maciej, Jagiełło Daria, Kilka refleksji na temat badań i ochrony zabytkowych młynów w Pol sce, [w:] Mlynarstwo tradycyjne - wczoraj, dziś, jutro. Problemy zachowania ginącego dzie dzictwa, red. Agnieszka Przybyła-Dumin, Barbara Grabny, Paweł Roszak-Kwiatek, Chorzów 2017, s. 215-233. Prarat Maciej, Location and types ofwindmills in Pomerania across the 19th century in the light of cartographic sources, Miscellanea Geographica, Regional Studies on Development, vol. 23, 2019, nr3, s. 1-7. Prarat Maciej, O potrzebie badań ciesielskich konstrukcji młynów wietrznych na przykładzie prac konserwatorskich koźlaka z Bierzgłowa na ziemi chełmińskiej, Wiadomości Konserwatorskie, 2011, nr 29, s. 94-105. Prarat Maciej, Sketchesfrom the history ofmilling in Chełmno Land (in the north ofPoland), Inter national Molinology, 2016, nr 93, s. 21-29. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Prarat Maciej, Wartośćfunkcji w ochronie drewnianych młynów - na wybranych przykładach z tere nu Pomorza, [w:] Wartośćfunkcji w obiektach zabytkowych, red, Bogusław Szmygin, Warsza wa 2014, s. 231-243. Przebieg prac elektryfikacyjnych na Pomorzu w czasie dziesięciolecia 1920-1930, [w:] Księga pa miątkowa dziesięciolecia Pomorza, red. Kazimierz Esden-Tempski, Marian Sydow, Toruń 1930, s. 297-302. Pszczółkowski Michał, Przemysl bydgoski w latach 1939-1945, [w:] W cieniu wojny. Bydgoszcz ijej mieszkańcy w czasie II wojny światowej, red. Michał Woźniak, Bydgoszcz 2014, s. 19-29. Ratajczyk-Piątkowska Elżbieta, Ochrona zabytków w okresie gospodarki rynkowej na przykładzie modernizacji Wielkiego Młyna w Gdańsku, Gdańsk 2001. Renowacja obiektów dziedzictwa kulturowego na terenie Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy, red. Iwona Loose, Bydgoszcz 2009. Reynolds Terry, Stronger than a hundred men, Baltimore 1983. Rivals Claude, Le Moulina a vent et le meunier dans la société traditionnellefrançaise, Paris 1987. Rönne Ludwig von, Die Bau-Polizei des Preußischen Staates, Breslau 1854. Romanian Millenary Civilization in „Astra”Museum - Sibiu. Catalogue-guide, Sibiu 1995. Roozen Annelies, Molens-Mills, Armesfoort 2011. Roscius, Westpreussen von 1772 bis 1827als Nachtrag zu den statistischen Uebersichten in den Ort sverzeichnissen der Marienwerderschen und Danziger Regierungsbezirke, Marienwerder 1828. Roszak-Kwiatek Paweł, Próby zachowania pamięci o mlynarstwie tradycyjnym - działalność edu kacyjna i popularyzatorska w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, [w:] Mlynarstwo tradycyjne - wczoraj, dziś, jutro. Problemy zachowania ginącego dziedzic twa, red. Agnieszka Przybyła-Dumin, Barbara Grabny, Paweł Roszak-Kwiatek, Chorzów 2017, s. 287-301. Rutkowska-Płachcińska Anna, Urządzenia młyńskie, przetwórstwo i wyrób artykułów spożywczych, organizacja sprzedaży, [w:] Historia kułtury materialnej Polski w zarysie, red. Witold Hensel, Jan, Pazdur, t. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978, s. 180-204. Rzepkowski Krzysztof, Złoty kciuk. Młyn i młynarze w kułturze zachodu, Warszawa-To ruń 2015. Sadkowski Tadeusz, Drewniana architektura sakralna na Pomorzu Gdańskim w ХТШ-ХХ wie ku, Gdańsk 1997. Sadkowski Tadeusz, Katalog tradycyjnego budownictwa w Muzeum - Kaszubskim Parku Etnogra ficznym we Wdzydzach, Wdzydze 2018. Salmonowicz Stanisław, Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Warszawa 2004. Samsonowicz Henryk, Rzemiosło wiejskie w Polsce XIV-XVII w., Warszawa 1954. Schaaf Ulrich, Przemysłowa architektura szkieletowa dziewiętnastowiecznych przedmieść Toru nia. Kilka uwag na tematjej charakterystyki, zastosowania i znaczenia, [w:] Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Budownictwo szkieletowe w Toruniu: pruski mur - nielubiane dziedzic two, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń 2015, s. 39-53. Schadewinkel Hans-Tewes, Die Arbeit der Zimmerleute, Sobernheim 1988. Schlesische Industie, 5 Jg.,15. August 1929, nr 8. Schmid Bernhard, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg, Danzig 1919. Schmid Bernhard, Die Bau-undKunstdenkmäler Pomesaniens, Bd. 3, Kreis Stuhm, Danzig 1909. Schön Volkmar, Die Mühlsteine von Haithabu und Schleswig. Ein Beitrag zur Entwicklungsgeschi chte des mittelalterlichen Mühlenwesens in Nordwesteuropa, Neumünster 1995. 407 408 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Semrau Artur, Zur Geschichte des Mühlenregals im Deutschordenslande, Mitteilungen des Copper nicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn, Bd. 37,1929, s. 1-10. Skibiński Szczęsny, Architektura to nie tylko budownictwo. Na podstawie kilku późnośredniowiecz nych przekazów polskich i krzyżackich, [w:] Fundacje artystyczne na terenie państwa krzyżac kiego w Prusach, red. Barbara Pospieszna, t. 2, Malbork 2010, s. 85-105. Skorowidz miejscowości województwa pomorskiego, Toruń 1938. Skuczyński Piotr, Przechowa. Album z zarysem dziejów, Swiecie 2014. Sochaczewski Radosław, Młyn Rothera w Bydgoszczy. Badanie dawnego obiektu przemysłowego w kontekście architektury i technologii, Wiadomości Konserwatorskie, 2014, nr 38, s. 7-21. Sowina Urszula, Woda i ludzie w mieściepóźnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym. Ziemiepol skie z Europą w tle, Warszawa 2009. Spoz Jerzy, 100 lat energetyki wodnej na ziemiach polskich, Warszawa 1998. Sprawozdanie Komisji Ankietowej. Badania warunków i kosztów produkcji oraz wymiany, t. VII, Mlynarstwo, Warszawa 1928. Stankiewicz Jerzy, Zabytki budownictwa i architektury na Żuławach, Rocznik Gdański, 1.15-16, 1956/1957, s. 511-542. Steffen Hans, Das ländliche Mühlwesen im Deutschordenslande, Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins, Bd. 58,1918, s. 71-92. Steinbrecht Conrad, Die Ordensburgen der Hochmeisterzeit in Preussen, Berlin 1920. Steller Janusz, Z dziejów energetyki wodnej na ziemiach polskich - cz. 1, Energetyka Wodna, 2003, nr 4, s. 31-35. Stępiński Włodzimierz, Społeczeństwo wiejskie, [w:] Historia Pomorza, t. IV (1850-1918), cz. 1, Ustrój, gospodarka, społeczeństwo, red. Stanisław Salmonowicz, Toruń 2000, s. 305-349. Stępiński Włodzimierz, Wieśpomorska w drugiejpołowie XIX i na początku XX wieku, [w:] Histo ria Pomorza, t. IV (1850-1918), cz. 1, Ustrój, gospodarka, społeczeństwo, red. Stanisław Sal monowicz, Toruń 2000, s. 137-149. Stokhuyzen Frederik, Dutch Windmills, Bussum 1962. Stoop Erik, Anton ten Bruggencate (February 24th, 1885-September 6th 1957). An early Dutch Molinologist, [w:] Transactions ofthe 14th TIMS International Symposium on Molinology, ed. Marius-Florin Streza, Graham Hackney, Sibiu 2015, s. 249-259. Studziński Ryszard, Gospodarka Pomorza Nadwiślańskiego (przemysł, rzemiosło, handel, gospodar ka morska) w Drugiej Rzeczpospolitej, [w: Historia Pomorza, t. 5, Województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk, cz. 1, Ustrój, społeczeństwo, gospodarka, red. Szczepan Wierzchosławski, Przemysław Olstowski, Toruń 2015, s. 149-294. Stypińska Olga, Drewniany wiatrak typu holenderskiego w Palczewie z lat 80 XIX w. i jego problematyka konserwatorska, Toruń 2014, praca magisterska napisana pod kierun kiem dr. Macieja Prarata, mps z zbiorach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Szach Jerzy, Perła na Wyspie, Kalendarz Bydgoski 1979, s. 24-29. Szafran Przemysław, Żuławy Gdańskie w XVII w. Studium z dziejów społecznych i gospodarczych, Gdańsk 1981. Szafrański Włodzimierz, Na śladach prototypu wczesnośredniowiecznego mlynazX-XI wieku, Ar cheologia Polski, 1.1,1957, s. 143-160. Szczepański Jakub, Młyny wodne w Gdańsku. Architektura i historia, t. 1 i 2, Gdańsk 1999, pra ca doktorska napisana pod kier. prof, dr hab. inż. arch. Jadwigi Habeli, mps w zbiorach Wy działu Architektury Politechniki Gdańskiej. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Szerle Jędrzej, Młyn zbożowy w Oksywiu. Geneza -funkcjonowanie - upadek (XIV-XVIII), Studia Gdańskie, R. 36, 2015, s. 249-260. Szot-Radziszewska Elżbieta, Gawlik Leszek, Miele siępszeniczka. Wiatraki i młynarstwo wietrz ne na Kielecczyźnie, Kielce 2006. Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, Katowice 2009. Szukalski Jerzy, Środowisko geograficzne Żuław Wiślanych, [w:] Żuławy Wiślane, Gdańsk 1966, s. 7-34. Szulc Witold, Rozwój mlynarstwa na polskich ziemiach zachodnich i północnych w XIX i na po czątku XX wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Historia, 1972, z. 12, s. 109-155. Szulist Władysław, Zabytkowy młyn w Lipuszu, Gdańsk 2000. Szurowa Bogumiła, Młynarstwo między Wisłą a Pilicą odpołowy XVIIIdo XXwieku, Kielce 2015. Szymański Adam, The systematics ofthe Windmiłłs ofPoland, [w:] Transactions ofthe 6th Sympo sium ofMolinology, ed. Paul Bauters, Kenneth Major, Helen Major, Brussel 1985, s. 301-322. Śliwa Stanisław, Przemyst młynarski w Polsce, Poznań 1935. Swięchjan, Tajemniczy świat wiatraków, Łódź 2005. Swięch Jan, Wiatraki. Młynarstwo wietrzne na Kujawach, Włocławek 2001. Tajchman Jan, Propozycja systematyki i uporządkowania terminołogii ciesiełskich konstrukcji dacho wych występujących na terenie Polski od XIVdo XX w., [w:] Monument. Studia i materia ły Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, red. Andrzej Gołembnik, Warsza wa 2005, s. 7-37. Thijssen Lucia, Polska i Niderlandy: 1000 lat kontaktów, Zutphen 1997. Tijman Eric, A briefaccount ofPostmills in Poland, [w:] Transactions ofthe 9th Symposium ofMo linology, ed. György Balazs, Miklos Cseri, Budapest 1997 s. 261-270. Tijman Erik, Paltrock windmills in middle and eastern Europe, [w:] Transactions ofthe Seventh Sym posium ofMolinology, ed. Frenz Stüdtje, Schleswig-Holstein, Hamburg 1994, s. 373-391. Tomaszewski Filip, Walczak Bartosz, Młyny w Gminie Uniejów - zarys problematyki historyczno-konserwatorskiej, Biuletyn Uniejowski, t. 6,2017, s. 5-23. Tomaszunas Tadeusz, Tomaszunas Izabella, The Windmills in Żuławy on the Delta ofthe Vistula River, [w:] Transactions ofthe Seventh Symposium ofMolinology, ed. Frenz Stüdtje, Schleswig-Holstein, Hamburg 1994, s. 393-407. Toruń i miasta ziemi chełmińskiej na rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z pierwszej połowy XVIII wieku (tzw. Album Steinera), red. Marian Biskup, Toruń 1998, s. 231-232. Trawkowski Stanisław, Młyny wodne w Polsce w XII wieku, Kwartalnik Historii Kultury Material nej, t. 7,1959, nrl,s. 62-85. Trunz Hansheinrich, Alte Papiermühlen im Weichselland, Westpreussen Jahrbuch, Bd. 19, 1969, s. 151-155. Trzoska Jerzy, Gdańskie młynarstwo ipiekarnictwo w IIpołowieXVIIiXVIIIwieku, Gdańsk 1973. Trzoska Jerzy, Inwentarz Wielkiego Młyna w Gdańsku z 1740 r., Kwartalnik Historii Kultury Ma terialnej, R. 23,1975, nr 1, s. 67-76. Tuliszewska Natasza, Wiatrak koźlak z Kurkocina (powiat wąbrzeski) i jego problematyka kon serwatorska, 2018, praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Macieja Prarata, mps z zbiorach Katedry Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Turnau Irena, Polskie skórnictwo, Wrocław-Warszawa- Kraków-Gdańsk-Łódź 1983. 409 410 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Urbaniak Tomasz, Dawne młyny wodne i wietrzne powiatu słupskiego. Przeszłość - teraźniejszość przyszłość, Swołowo 2021. Voellner Heinz, Der Olivaer Bach und seine Mühlen, Danziger Hauskalender, Jg. 5,1953, s. 87-92. Vbellner Heinz, Die Mühlen am Glettkaubach in Oliva, Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtvereins, 1939, H. 75, s. 191-223. Volmar Erich, Danzigs Bauwerke und ihre Wiederherstellung: ein Rechenschaftsbericht der Baudenkmalpflege, Danzig 1940. Wprzededniu wielkiej odbudowy. Zamek malborski na kartach berlińskiego albumu Johanna Frie dricha Fricka z przełomu XVIII i XIX wieku, red. Justyna Lijka, Malbork 2019. Wachowiak Bogdan, Gospodarka i społeczeństwo (wieś i miasto), [w:] Historia Pomorza (1815-1850), t. 3, red. Gerard Labuda, cz. 1, Poznań 1993, s. 177-436. Wajda Kazimierz, Swiecie ipowiat świecki w czasach zaboru pruskiego, [w:] Dzieje Swiecia nad Wi słą ijego regionu, red. Kazimierz Jasiński, 1.1, Warszawa-Poznań-Toruń 1979, s. 283-351. Ward Owen, French Millstones. Notes in the millstones industry at La Fetré-Sous-Jouarre, Den Haag 1993. Wassermühlen und Wassernutzung im mittelalterlichen Ostmitteleuropa, hrsg. Martina Marikova, Christian Zschieschang, Stuttgart 2015. Werner Stefan, Przemyślna Pomorzu ijego przyszłość, Poznań 1935. Wesołowska Henryka, Etnograficzne badania nad młynarstwem wiejskim Opolszczyzny ('wiatra ki), Opole 1961. Wesołowska Henryka, Etnograficzne badania nad młynarstwem wiejskim Opolszczyzny (młyny wodne), Opole 1963. Wesołowska Henryka,Młynarstwo wiejskie Opolszczyzny odXVIIIdoXX w., Opole 1969. Wikander Örjan, Sources ofenergy and exploitation ofpower, [w:] The Oxford Handbook ofEngine ering and Technology in the Classical World, ed. John Peter Oleson, Oxford 2008, s. 136-157. Wikander Örjan, The Water - Mill, [w:] Handbook ofAncient Water Technology, ed. Örjan Wikander, Leiden-Boston-Köln 2000, s. 371-401. Włodarczyk Edward, Rozwój gospodarczy miast pomorskich w latach 1850-1894, [w:] Historia Pomorza, t. IV (1850-1918), cz. 1, Ustrój, gospodarka, społeczeństwo, red. Stanisław Salmonowicz, Toruń 2000, s. 366-394. Wojtowicz Jerzy, Dzieje handlu, przemysłu i rzemiosła, [w:] Historia Torunia, t. 2, cz. 2, Między barokiem i oświeceniem (1660-1793), Toruń 1996, s. 60-96. Wojtowicz Jerzy, Inwentarz kuźnicy toruńskiej w Lubiczu, 1708 r, [w:] Ziemia chełmińska w prze szłości. Wybór tekstów źródłowych, red. Marian Biskup, Toruń 1961, s. 160-161. Wojtowicz Jerzy, Papiernia toruńska w Lubiczu, połowa XVIII w., [w:] Ziemia chełmińska w prze szłości. Wybór tekstów źródłowych, red. Marian Biskup, Toruń 1961, s. 170-171. Wojtowicz Jerzy, Studia nad kształtowaniem się układu kapitalistycznego w Toruniu. Stosunki prze mysłowe miasta w XVIII wieku, Toruń 1960. Working with Water in Medieval Europe, ed. Paolo Squatriti, Leeiden-Boston-Köln 2000. Wormuth Rüdiger, Mühlen in Niedersachsen und Bremen. Die Mittelweserregion Landkreis Die pholz undNienburg/Weser, Petersberg 2013. Wormuth Rüdiger, Mühlen in Niedersachsen. Mühlen im Osnabrücker Land, Petersberg 2017. Wyrwa Andrzej Marek, Dzieło człowieka pod opieką Boga. Wiatrak z Gryżyny: najstarszy zachowa ny młyn wietrzny w Polsce ijego symboliczne przesłanie. Wprowadzenie do szerszych rozważań, Studia Lednickie, t. XVII, 2018, s. 27-62. Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie Zacharias Reiner, Die Mühlen im Kreise Marienburg, Westpreussen Jahrbuch, Bd. 18, 1968, s. 99-104. Zalesko Olga, Wyniki badań architektonicznych drewnianego wiatraka holenderskiego w Palczewie, [w:] Młynarstwo tradycyjne - wczoraj, dziś, jutro. Problemy zachowania ginącego dzie dzictwa, red. Agnieszka Przybyła-Dumin, Barbara Grabny, Paweł Roszak-Kwiatek, Chorzów 2017, s. 173-191. Zarys historii włókiennictwa, red. Janina Kamińska, Irena Turnau, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Zirkwitz Viktor, Das Dorfum Danzig, Danzig 1940. Związek Tomasz, Kształtowanie sieci młynów wodnych na przykładzie powiatu konińskiego (ok. 1300-1SSO), Studia Geohistorica, 2014, nr 2, s. 118-142. Zybajlo Wiktor, Młyny zbożowe na górnej Brdzie i dopływach w starostwie człuchowskim w XVI-XVIII wieku, Szkice Człuchowskie, t. 5, 2003, z. 11, s. 33-48. Zysnarski Jerzy, Ile Pauckscha w Ursusie? Przyczynki do biografii Hermanna Pauckscha i dziejów jegofabryki, Zeszyty Naukowe. Nowa Marchia - prowincja zapomniana - ziemia lubuska wspólne korzenie, 2011, nr 9, s. 153-181. Netografia http://www.mapy.eksploracja.pl/viewpage.php ?page_id=51 (dostęp: 20.12.2021) https://www.molinology.org/ (dostęp: 01.01.2022) https://de.wikipedia.org/wiki/MIAG (dostęp: 10.10.2020) http://www.muehlenwolf.de/indexad9b.html?page=history (dostęp : 10.10.2020) http://www.marienburg.pl/printview.php?t=1597 start=0 (dostęp: 19.10.2020) https.7/www.goslar.de/kultur-freizeit/museen/lohmuehle#! (dostęp: 05.02.2020) http://www.energa-wytwarzanie.pl/obiekty/lista-obiektow (dostęp: 02.02.2020) http://www.energa-wytwarzanie.pl/obiekty/lista-obiektow/lapino , 33,obiekt.html(dostęp: 02.02.2020) https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ (dostęp: 24.05.2021) http://www.chmielno24.pl/atrakcje_turystyczne-szczegolnie_polecamy (dostęp: 03.11.2017) https://radiogdansk.pl/wiadomosci/item/54854-miasto-gdansk-przejelo-zabytkowa-kuznie -wodna-w-oliwie-to-jedyny-tego-typu-dzialajacy-obiekt-w-polsce (dostęp: 03.11.2017) http://www.pomorska.p1/wiadomosci/koronowo/g/diabelski-mlyn-w-koronowie-odzyskuje -blask-zdjecia,11936460,23210276/ (dostęp: 03.11.2017) https://rn.trojmiasto.pl/wiadomosci/Muzeum-Historyczne-Miasta-Gdanska-otrzymalo-klucze -do-Wielkiego-Mlyna-nl08485.html (dostęp: 03.11.2017) https.7/bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,27033943,mlyn-rothera-zwiedzamy-wnetrza-a-w-sobo.html (dostęp: 24.05.2021) http://www.noclegi-dywan.pl/agroturystyka-na-kaszubach.html (dostęp: 03.11.2017) https://www.bildindex.de/document/obj20142730/fm420153/?part=0 (dostęp:20.03.2021) http://www.forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=93408#93408 (dostęp:20.03.2021) http://wiatraki 1.home.pl/wiatraki/admin/html_pocztowki.php?mapa_id=5 (dostęp: 31.03.2021) 411 412 Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie http ://starymalbork.blogspot.com/2013/01 /wiatrak-malborski.html (dostęp : 12.04.2021 ) http://www.marienburg.pl/ viewtopic.php ?t= 1975 (dostęp : 20.04.2021 ) https://www.wikiwand.com/nl/Houten_achtkant (dostęp: 18.05.2021) (https://pl.wikipedia.Org/wiki/Regionalizacja_fizycznogeograficzna_Polski#/media/Plik: Regiony_Kondrackiego-hipsometria.png (dostęp: 17.01.2022) http://www.bikop.eu/dlibra/docmetadata?id=9653 from=publication (dostęp: 17.01.2022) https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,16746437,wiatrak-oliwski-z-ostaszewa-czy -z-groszkowa-felieton.html (dostęp: 12.02.2022) https://muzeumgdansk.pl/oddzialy-muzeum/kuznia-wodna/ (dostęp: 08.10.2022)
any_adam_object	1
author	Prarat, Maciej 1982-
author_GND	(DE-588)1043035427
author_facet	Prarat, Maciej 1982-
author_role	aut
author_sort	Prarat, Maciej 1982-
author_variant	m p mp
building	Verbundindex
bvnumber	BV049522738
ctrlnum	(OCoLC)1422432935 (DE-599)BVBBV049522738
edition	Wydanie 1
era	Geschichte 1800-1950 gnd
era_facet	Geschichte 1800-1950
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV049522738</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240514</controlfield><controlfield tag="007">t\|</controlfield><controlfield tag="008">240130s2023 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323151548</subfield><subfield code="9">978-83-231-5154-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1422432935</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV049522738</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Prarat, Maciej</subfield><subfield code="d">1982-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1043035427</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza</subfield><subfield code="b">(w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura</subfield><subfield code="c">Maciej Prarat</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Toruń</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe UMK</subfield><subfield code="c">2023</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">450 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Diagramme, Karten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1800-1950</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Technik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4059205-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Göpel</subfield><subfield code="0">(DE-588)4137573-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Windrad</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136278-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Wassermühle</subfield><subfield code="0">(DE-588)4064760-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Architektur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002851-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Wassermühle</subfield><subfield code="0">(DE-588)4064760-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Windrad</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136278-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Göpel</subfield><subfield code="0">(DE-588)4137573-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Technik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4059205-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Architektur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002851-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1800-1950</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-231-5155-5</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20240514</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">609</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">609</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034868550</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd Pommern (DE-588)4046744-2 gnd
geographic_facet	Westpreußen Pommern
id	DE-604.BV049522738
illustrated	Illustrated
indexdate	2025-01-11T12:21:02Z
institution	BVB
isbn	9788323151548
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034868550
oclc_num	1422432935
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	450 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten
psigel	BSB_NED_20240514
publishDate	2023
publishDateSearch	2023
publishDateSort	2023
publisher	Wydawnictwo Naukowe UMK
record_format	marc
spelling	Prarat, Maciej 1982- Verfasser (DE-588)1043035427 aut Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura Maciej Prarat Wydanie 1 Toruń Wydawnictwo Naukowe UMK 2023 450 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 1800-1950 gnd rswk-swf Technik (DE-588)4059205-4 gnd rswk-swf Göpel (DE-588)4137573-7 gnd rswk-swf Windrad (DE-588)4136278-0 gnd rswk-swf Wassermühle (DE-588)4064760-2 gnd rswk-swf Architektur (DE-588)4002851-3 gnd rswk-swf Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd rswk-swf Pommern (DE-588)4046744-2 gnd rswk-swf Pommern (DE-588)4046744-2 g Westpreußen (DE-588)4079244-4 g Wassermühle (DE-588)4064760-2 s Windrad (DE-588)4136278-0 s Göpel (DE-588)4137573-7 s Technik (DE-588)4059205-4 s Architektur (DE-588)4002851-3 s Geschichte 1800-1950 z DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-231-5155-5 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis
spellingShingle	Prarat, Maciej 1982- Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura Technik (DE-588)4059205-4 gnd Göpel (DE-588)4137573-7 gnd Windrad (DE-588)4136278-0 gnd Wassermühle (DE-588)4064760-2 gnd Architektur (DE-588)4002851-3 gnd
subject_GND	(DE-588)4059205-4 (DE-588)4137573-7 (DE-588)4136278-0 (DE-588)4064760-2 (DE-588)4002851-3 (DE-588)4079244-4 (DE-588)4046744-2
title	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura
title_auth	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura
title_exact_search	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura
title_full	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura Maciej Prarat
title_fullStr	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura Maciej Prarat
title_full_unstemmed	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza (w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura Maciej Prarat
title_short	Młyny wodne, wiatraki i kieraty w XIX i 1. połowie XX w. na terenie Pomorza
title_sort	mlyny wodne wiatraki i kieraty w xix i 1 polowie xx w na terenie pomorza w granicach dawnych prus zachodnich technika i architektura
title_sub	(w granicach dawnych Prus Zachodnich) : technika i architektura
topic	Technik (DE-588)4059205-4 gnd Göpel (DE-588)4137573-7 gnd Windrad (DE-588)4136278-0 gnd Wassermühle (DE-588)4064760-2 gnd Architektur (DE-588)4002851-3 gnd
topic_facet	Technik Göpel Windrad Wassermühle Architektur Westpreußen Pommern
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034868550&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT praratmaciej młynywodnewiatrakiikieratywxixi1połowiexxwnatereniepomorzawgranicachdawnychpruszachodnichtechnikaiarchitektura

Verfügbarkeit

‌

Inhaltsverzeichnis