Begründungsstrategien: ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie
Gespeichert in:
Beteilige Person: | |
---|---|
Format: | Hochschulschrift/Dissertation Buch |
Sprache: | Deutsch |
Veröffentlicht: |
Berlin
Akad.-Verl.
1996
|
Schlagwörter: | |
Links: | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007308934&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Umfang: | 434 S. |
ISBN: | 3050030887 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV010925938 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 19961121 | ||
007 | t| | ||
008 | 960826s1996 gw m||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 948085703 |2 DE-101 | |
020 | |a 3050030887 |c Gb. : ca. DM 78.00 |9 3-05-003088-7 | ||
035 | |a (OCoLC)36789300 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV010925938 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-355 |a DE-739 |a DE-29 |a DE-19 |a DE-384 |a DE-M468 |a DE-12 |a DE-703 |a DE-20 |a DE-706 |a DE-521 |a DE-634 |a DE-83 |a DE-11 |a DE-188 | ||
050 | 0 | |a BD171.B27 1996 | |
082 | 0 | |a 121 |2 21 | |
082 | 0 | |a 121 21 | |
084 | |a CC 4500 |0 (DE-625)17627: |2 rvk | ||
084 | |a 10 |2 sdnb | ||
084 | |a 5,1 |2 ssgn | ||
100 | 1 | |a Bartelborth, Thomas |d 1957- |e Verfasser |0 (DE-588)11159538X |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Begründungsstrategien |b ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie |c Thomas Bartelborth |
264 | 1 | |a Berlin |b Akad.-Verl. |c 1996 | |
300 | |a 434 S. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
502 | |a Zugl.: Leipzig, Univ., Habil.-Schr., 1993 | ||
650 | 7 | |a Analytische filosofie |2 gtt | |
650 | 7 | |a Kennistheorie |2 gtt | |
650 | 7 | |a Verklaring |2 gtt | |
650 | 4 | |a Erkenntnistheorie | |
650 | 4 | |a Truth -- Coherence theory | |
650 | 0 | 7 | |a Analytische Philosophie |0 (DE-588)4001869-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Erkenntnistheorie |0 (DE-588)4070914-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Begründung |0 (DE-588)4005252-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Erkenntnistheorie |0 (DE-588)4070914-0 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Analytische Philosophie |0 (DE-588)4001869-6 |D s |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
689 | 1 | 0 | |a Analytische Philosophie |0 (DE-588)4001869-6 |D s |
689 | 1 | 1 | |a Begründung |0 (DE-588)4005252-7 |D s |
689 | 1 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007308934&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007308934 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1819376296642215936 |
---|---|
adam_text | Titel: Begründungsstrategien
Autor: Bartelborth, Thomas
Jahr: 1996
Inhaltsverzeichnis
I Epistemologie und Wissenschaftstheorie 11
A. Problemstellungen der Erkenntnistheorie 16
1. Wissen und Begründung 17
2. Epistemische Rechtfertigungen als Wahrheitsindikatoren 18
B. Wissenschaftliche Theorien und Erklärungen 25
1. Theorien und ihre innere Struktur 25
2. Unterschiedliche Erklärungskonzeptionen 26
II Der metatheoretische Rahmen 31
A. Zur Naturalisierung der Erkenntnistheorie 31
1. Genese und Rechtfertigung 33
2. Resignation in bezug auf das Projekt einer ersten Philosophie 38
3. Methodologischer Naturalismus 39
4. Evolutionäre Erkenntnistheorie 51
5. Resümee 55
B. Wahrheit und Wahrheitsindikatoren 56
1. Deflationäre Wahrheitskonzeptionen 57
2. Epistemische Wahrheitsbegriffe 58
3. Eine Korrespondenztheorie der Wahrheit 61
4. Resümee 62
C. Zur Struktur unserer Erkenntnis 63
1. Epistemische Subjekte 64
2. Inferentielle Rechtfertigungen 65
3. Implizites Wissen 68
4. Epistemische Arbeitsteilung 70
5. Hierarchische Strukturen 75
6. Resümee 80
III Begründungsstrategien 83
A. Externalistische Strategien 83
1. Externalistische Wissenskonzeptionen 84
2. Externalistische Rechtfertigungen 94
6 Inhaltsverzeichnis
3. Eine Diagnose der intuitiven Attraktivität des Externalismus 104
4. Resümee 106
B. Fundamentalistische Erkenntnistheorien 107
1. Fundamentalistische versus kohärentistische Rechtfertigungsstrukturen 108
2. Das Regreßargument für den Fundamentalismus 113
3. Natürliche epistemische Arten und Hintergrundwissen 116
4. Der Einwand des Kriteriums 118
5. Substantieller Fundamentalismus 119
6. Resümee 133
IV Kohärenz 135
A. Bestandteile von Kohärenz 136
1. Kohärenz und Konsistenz 136
2. Die Bedeutung von Theorien für Kohärenz 137
3. Sind unsere Schlüsse deduktiv? 138
4. Abduktion und Induktion 144
5. Epistemische Stützung durch Erklärungen 148
6. Analogiebeziehungen 153
B. Eine Kohärenztheorie der Wahrnehmung 154
1. Vier Typen von Irrtumsquellen 155
2. Eine kohärentistische Rechtfertigung von Wahrnehmungen 159
3. Empiristische und rationalistische Wahrnehmungsauffassungen 162
4. Erinnerung und Introspektion 163
C. Lokale und Globale Aspekte von Rechtfertigung 166
D. Drei Kohärenzkonzeptionen 169
1. Lehrers Kohärenztheorie 169
2. BonJours Theorie der Rechtfertigung 172
3. Thagards Theorie der Erklärungskohärenz 176
E. Einwände gegen Kohärenz als Erklärungskohärenz 182
1. „Erklärung ist kein epistemischer Begriff. 183
2. Sind Erklärungen interessenrelativ? 184
3. Der Trivialitätsvorwurf 186
4. Rechtfertigungen ohne Erklärung 188
F. Eine diachronische Theorie der Erklärungskohärenz 192
G. Die Vereinheitlichung unseres Wissens 199
H. Einige Konsequenzen der KTR 202
I.Resümee 206
Anhang: Bayesianistische Schlüsse 207
V Einwände gegen eine Kohärenztheorie 213
A. Das Regreßproblem 213
1. Pragmatischer Kontextualismus 214
Inhaltsverzeichnis 7
2. Lineare Rechtfertigungsstrukturen? 216
3. Epistemologischer Konservatismus 220
B. Der Isolationseinwand 231
C. Der mehrere-Systeme Einwand 232
D.Resümee 233
VI Metarechtfertigung 235
A. Interne Skepsis 237
B.Externe Skepsis 242
1. Fallibilismus und Skeptizismus 244
2. Wissensskeptizismus und Rechtfertigungsskeptizismus 246
3. Unnatürliche Zweifel? 251
4. Realismus als beste Erklärung? 254
5. Erkenntnistheoretische Ziele 258
6. Eine Entscheidung gegen den Skeptiker 261
C. Resümee 267
VII Wissenschaftliche Theorien 269
A. Die Entscheidung für den Strukturalismus 270
B. Mehrdeutigkeiten des Theoriekonzepts 273
C. Das Netz einer Theorie am Beispiel der klassischen Partikelmechanik 274
1. Die begriffliche Struktur und die Gesetze von Theorie-Elementen 274
2. Innertheoretische Querverbindungen: Constraints 276
3. Intertheoretische Querverbindungen: Links 279
4. Die „empirische Ebene einer Theorie 281
5. Der Anwendungsbereich einer Theorie 283
6. Das Theorien-Netz der Newtonschen Partikelmechanik 285
7. Theoriendynamik 287
8. Die empirische Behauptung einer Theorie 288
9. Approximationen und erlaubte Unschärfemengen 292
10. Zusammenfassung der strukturalistischen Theorienauffassung 297
VIII Wissenschaftliche Erklärungen 303
A. Erkenntnistheoretische Funktionen von Erklärungen 303
B. Wissenschaftliches Verstehen 304
C. Die klassische Erklärungskonzeption 306
1. Erste Probleme des DN-Schemas 308
2. Asymmetrie und Irrelevanz 315
3. Grade von Erklärungen 316
D. Neue Ansätze in der Erklärungstheorie 318
1. Zur Pragmatik von Erklärungen 318
2. Kausale Erklärungen 326
8 Inhaltsverzeichnis
E.Resümee 344
IX Erklärung als Vereinheitlichung 347
A. Friedmans Vereinheitlichung der Phänomene 347
B. Kitchers Vereinheitlichung der Argumentationsformen 353
C. Einbettung in ein Modell 363
1. Ein allgemeiner Modellbegriff. 363
2. Einbettungen und Erklärungen 366
D. Ein Beispiel für Vereinheitlichung 369
E. Komponenten der Vereinheitlichung 371
1. Begriffliche Vereinheitlichung in Strukturarten 372
2. Sukzessive Vereinheitlichung durch Gesetze 374
3. Vereinheitlichung durch Konsistenzforderungen 375
4. Vortheoretische Vereinheitlichung und theoretische Größen 376
5. Vereinheitlichung der Phänomene 377
6. Stringenz durch kleinere erlaubte Unscharfen 382
7. Intertheoretische Vereinheitlichung 383
8. Empirische Behauptung und organische Einheit von Theorien 383
9. Formale Explikation von Vereinheitlichung 388
F. Analogien und Kohärenz 395
G. Einbettung und kausale Erklärung 397
H. Zur Problemlösekraft des Einbettungsmodells 399
1. Erklärungsanomalien 399
2. Asymmetrien der Erklärung 400
3. Irrelevanz 403
4. Statistische Theorien und Erklärungen 404
5. Und wenn die Welt nicht einheitlich ist? 408
I. Resümee 410
Literaturverzeichnis 413
Index 427
|
any_adam_object | 1 |
author | Bartelborth, Thomas 1957- |
author_GND | (DE-588)11159538X |
author_facet | Bartelborth, Thomas 1957- |
author_role | aut |
author_sort | Bartelborth, Thomas 1957- |
author_variant | t b tb |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV010925938 |
callnumber-first | B - Philosophy, Psychology, Religion |
callnumber-label | BD171 |
callnumber-raw | BD171.B27 1996 |
callnumber-search | BD171.B27 1996 |
callnumber-sort | BD 3171 B27 41996 |
callnumber-subject | BD - Speculative Philosophy |
classification_rvk | CC 4500 |
ctrlnum | (OCoLC)36789300 (DE-599)BVBBV010925938 |
dewey-full | 121 12121 |
dewey-hundreds | 100 - Philosophy & psychology |
dewey-ones | 121 - Epistemology (Theory of knowledge) |
dewey-raw | 121 121 21 |
dewey-search | 121 121 21 |
dewey-sort | 3121 |
dewey-tens | 120 - Epistemology, causation, humankind |
discipline | Philosophie |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02145nam a2200553 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV010925938</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">19961121 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">960826s1996 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">948085703</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3050030887</subfield><subfield code="c">Gb. : ca. DM 78.00</subfield><subfield code="9">3-05-003088-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)36789300</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV010925938</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-M468</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-703</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-706</subfield><subfield code="a">DE-521</subfield><subfield code="a">DE-634</subfield><subfield code="a">DE-83</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">BD171.B27 1996</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">121</subfield><subfield code="2">21</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">121 21</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">CC 4500</subfield><subfield code="0">(DE-625)17627:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">10</subfield><subfield code="2">sdnb</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">5,1</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Bartelborth, Thomas</subfield><subfield code="d">1957-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)11159538X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Begründungsstrategien</subfield><subfield code="b">ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie</subfield><subfield code="c">Thomas Bartelborth</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Berlin</subfield><subfield code="b">Akad.-Verl.</subfield><subfield code="c">1996</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">434 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: Leipzig, Univ., Habil.-Schr., 1993</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Analytische filosofie</subfield><subfield code="2">gtt</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kennistheorie</subfield><subfield code="2">gtt</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Verklaring</subfield><subfield code="2">gtt</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Erkenntnistheorie</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Truth -- Coherence theory</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Analytische Philosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001869-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Erkenntnistheorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4070914-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Begründung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4005252-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Erkenntnistheorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4070914-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Analytische Philosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001869-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Analytische Philosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001869-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Begründung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4005252-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007308934&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007308934</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV010925938 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2024-12-20T10:03:17Z |
institution | BVB |
isbn | 3050030887 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007308934 |
oclc_num | 36789300 |
open_access_boolean | |
owner | DE-355 DE-BY-UBR DE-739 DE-29 DE-19 DE-BY-UBM DE-384 DE-M468 DE-12 DE-703 DE-20 DE-706 DE-521 DE-634 DE-83 DE-11 DE-188 |
owner_facet | DE-355 DE-BY-UBR DE-739 DE-29 DE-19 DE-BY-UBM DE-384 DE-M468 DE-12 DE-703 DE-20 DE-706 DE-521 DE-634 DE-83 DE-11 DE-188 |
physical | 434 S. |
publishDate | 1996 |
publishDateSearch | 1996 |
publishDateSort | 1996 |
publisher | Akad.-Verl. |
record_format | marc |
spellingShingle | Bartelborth, Thomas 1957- Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie Analytische filosofie gtt Kennistheorie gtt Verklaring gtt Erkenntnistheorie Truth -- Coherence theory Analytische Philosophie (DE-588)4001869-6 gnd Erkenntnistheorie (DE-588)4070914-0 gnd Begründung (DE-588)4005252-7 gnd |
subject_GND | (DE-588)4001869-6 (DE-588)4070914-0 (DE-588)4005252-7 (DE-588)4113937-9 |
title | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie |
title_auth | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie |
title_exact_search | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie |
title_full | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie Thomas Bartelborth |
title_fullStr | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie Thomas Bartelborth |
title_full_unstemmed | Begründungsstrategien ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie Thomas Bartelborth |
title_short | Begründungsstrategien |
title_sort | begrundungsstrategien ein weg durch die analytische erkenntnistheorie |
title_sub | ein Weg durch die analytische Erkenntnistheorie |
topic | Analytische filosofie gtt Kennistheorie gtt Verklaring gtt Erkenntnistheorie Truth -- Coherence theory Analytische Philosophie (DE-588)4001869-6 gnd Erkenntnistheorie (DE-588)4070914-0 gnd Begründung (DE-588)4005252-7 gnd |
topic_facet | Analytische filosofie Kennistheorie Verklaring Erkenntnistheorie Truth -- Coherence theory Analytische Philosophie Begründung Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007308934&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT bartelborththomas begrundungsstrategieneinwegdurchdieanalytischeerkenntnistheorie |