Die Frage als musikalischer Topos: Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts
Saved in:
Main Author: | |
---|---|
Format: | Thesis/Dissertation Book |
Language: | German |
Published: |
Sinzig
Studio
2001
|
Series: | Berliner Musik-Studien
21 |
Subjects: | |
Links: | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009424342&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Physical Description: | 260 S. Notenbeisp. |
ISBN: | 3895640689 |
Staff View
MARC
LEADER | 00000nam a22000008cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV013785327 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20030210 | ||
007 | t| | ||
008 | 010619s2001 gw gl|| m||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 961699469 |2 DE-101 | |
020 | |a 3895640689 |9 3-89564-068-9 | ||
035 | |a (OCoLC)52203452 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV013785327 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-473 |a DE-739 |a DE-703 |a DE-384 |a DE-12 |a DE-355 |a DE-20 |a DE-824 |a DE-19 |a DE-B170 |a DE-11 |a DE-N32 |a DE-188 | ||
050 | 0 | |a ML196 | |
084 | |a LP 17250 |0 (DE-625)105910: |2 rvk | ||
084 | |a LR 55450 |0 (DE-625)109762:13528 |2 rvk | ||
084 | |a LR 55455 |0 (DE-625)109762:13533 |2 rvk | ||
084 | |a LR 55520 |0 (DE-625)109765:13528 |2 rvk | ||
084 | |a LR 56715 |0 (DE-625)109808:13533 |2 rvk | ||
084 | |a 9,2 |2 ssgn | ||
100 | 1 | |a Jeßulat, Ariane |d 1968- |e Verfasser |0 (DE-588)122959655 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Die Frage als musikalischer Topos |b Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts |c Ariane Jeßulat |
264 | 1 | |a Sinzig |b Studio |c 2001 | |
300 | |a 260 S. |b Notenbeisp. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a Berliner Musik-Studien |v 21 | |
502 | |a Zugl.: Berlin, Hochsch. der Künste, Diss., 2000 | ||
648 | 4 | |a Geschichte 1800-1900 | |
648 | 7 | |a Geschichte 1800-1900 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 4 | |a Musik | |
650 | 4 | |a Music |y 19th century |x History and criticism | |
650 | 4 | |a Musical analysis | |
650 | 0 | 7 | |a Musik |0 (DE-588)4040802-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Frage |0 (DE-588)4018041-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Musik |0 (DE-588)4040802-4 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Frage |0 (DE-588)4018041-4 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1800-1900 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
830 | 0 | |a Berliner Musik-Studien |v 21 |w (DE-604)BV009108933 |9 21 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009424342&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009424342 |
Record in the Search Index
_version_ | 1828488506465320960 |
---|---|
adam_text |
Titel: Die Frage als musikalischer Topos
Autor: Jeßulat, Ariane
Jahr: 2001
Inhaltsverzeichnis
Einleitung.9
I. Musikgeschichtliche Ausgangsbedingungen .16
A. Das ?Schicksalskundemotiv" im ?Ring des Nibelungen" .16
1. Die Rolle der Theorie im ?Ring des Nibelungen" .16
2. Mythos als sprachliche Qualität.18
3. Das Verhältnis von Natur und Tradition in Wagners
Motivtheorie .22
4. Musikalische Konvention im ?Schicksalskundemotiv" .24
B. Forschungsstand.30
C Die Frage in der Musiktheorie.37
1. Die Frage in der Musica Poetica.38
2. Die Frage in der Lehre vom Rezitativ .42
3. Theoretische Emanzipation der Frage vom Text.55
4. Resümee.60
D. Phrygische Wendung.63
1. Der Begriff ?Phrygische Wendung".63
2. Musikalische Frage und ?Phrygische Wendung" .68
3. Die Sonderstellung des Phrygischen in der Tonartenlehre des
16. Jahrhunderts. 70
4. Die Verbindung von Moduslehre und Rameau-Rezeption. 73
5. Darstellung der phrygischen Tonart in der Musikgeschichts-
schreibung des 19. Jahrhunderts. 77
6. Die Rolle des Choralsatzes. 89
7. Die Frage als Affekträger. 90
a) Die Frage in der Monodie ?Was hast du verwirket?" von
Heinrich Schütz.91
b) Die Frage im Rezitativ Nr. 61 a in der Matthäuspassion
von J. S. Bach .96
c) Die Frage in den ?Sieben Worten" von Josef Haydn.102
8. Die Poetisierung der musikalischen Syntax gegen Ende des
18. Jahrhunderts .111
II. Die Frage als musikalischer Topos. 115
A. Einleitung:Versuch einer stilistischen Einordnung des musikalischen
Fragetopos. 115
B. Robert Schumann, Dichterliebe. 120
1. Die musikalische Frage als Zustand . 120
2. Ich hab' im Traum geweinet. 122
3. Die Frage im motivischen Zusammenhang der
?Dichterliebe". 135
C. Die Frage als musikalisches ?Zwingwort". 145
1. Die Frage als Produkt musikalischer Rezeption . 145
a) Die Rolle der Frage im Streichquartett a-Moll von Felix
Mendelssohn. 145
b) Mendelssohns Op. 13 als musikalische Beethovenrezeption . 145
c) Op. 13 in der musikwissenschaftlichen Sekundärliteratur. 146
d) Musikalische Rezeption als schöpferische Leistung . 147
2. Das fragende Motto in Op. 13. 149
a) Analyse I: Das Motto im Lied ?Frage" Op. 9, 2 . 150
b) Analyse II: Das Motto im Streichquartett Op. 13 . 154
3. Die programmatische Verwendung der Frage in
Beethovens Instrumentalmusik. 156
a) Das Motto als Musenanruf. 156
b) Die programmatische Verwendung der Frageformel
in der Klaviersonate Op. 81a. 159
c) Die programmatische Verwendung der Frage
im Streichquartett Op. 135 . 164
4. Der Kopfsatz von Op. 132 unter dem Aspekt
der musikalischen Frage . 165
a) Konstruktion . 165
b) Der Erfindungskern. 172
c) Introduktion und Hauptsatz als Genese eines Halbschlusses. 175
5. Mendelssohns Rezeption von Op. 132 unter dem Aspekt
der musikalischen Frage . 181
a) Mendelssohns Rezeption des Halbschlusses als Fragemotiv. 181
b) Präsentation des Halbschlusses als ?Geheimnis". 184
c) Die Verbindung mit Op. 135 in der Rezeption des Fragemotivs . 187
6. Resümee .192
D. Das ?Schicksalskundemotiv" im ?Ring des Nibelungen" .194
1. Die ?Todesverkündigungsszene".194
a) Die Exposition eines neuen Motivs.194
b) Das musiktheoretische Problem des ?Schicksalskundemotivs".201
c) Wagners Harmonik aus der Perspektive von Schönbergs
?Harmonielehre" .203
d) Klischee.208
2. Harmonisierungsvarianten.211
a) ?Teufelsmühle" .213
b) Septimensyncopatio.214
3. Das Schicksalskundemotiv innerhalb
der Motivverwandtschaften des ?Ring".219
a) Das Problem einer Motivgenealogie .219
b) Wagners Schopenhauer-Rezeption in der
musikalischen Konzeption des ?Wanderers" und ?Erdas".221
c) Die musikalische Herleitung des ?Schlafmotivs" .223
d) Die Herleitung des ?Schlafmotivs" als musikalische Schopenhauer-
Rezeption .228
e) Das ?Schicksalskundemotiv" als Vermittlung zwischen zeitlosem
Traumbewußtsein und der Zeit-Raum-Kausalität .230
f) Das musiktheoretische Problem des ?Schicksalkundemotivs"
aus der Perspektive von Wagners Schopenhauer-Rezeption.233
4. Die Dekadenz der musikalischen Frage .234
a) Der metaphysische Standort des musikalischen Fragetopos.234
b) Die Prolongation der musikalischen Frage als
Symptom der Dekadenz .237
c) Die Umkehrbarkek von Fragen.245
d) Resümee .248
Anhang: Heinrich Schütz, Was hast Du verwirket?.250
Literatur.253
Verzeichnis der zitierten Notenbeispiele .259 |
any_adam_object | 1 |
author | Jeßulat, Ariane 1968- |
author_GND | (DE-588)122959655 |
author_facet | Jeßulat, Ariane 1968- |
author_role | aut |
author_sort | Jeßulat, Ariane 1968- |
author_variant | a j aj |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV013785327 |
callnumber-first | M - Music |
callnumber-label | ML196 |
callnumber-raw | ML196 |
callnumber-search | ML196 |
callnumber-sort | ML 3196 |
callnumber-subject | ML - Literature on Music |
classification_rvk | LP 17250 LR 55450 LR 55455 LR 55520 LR 56715 |
ctrlnum | (OCoLC)52203452 (DE-599)BVBBV013785327 |
discipline | Musikwissenschaft |
era | Geschichte 1800-1900 Geschichte 1800-1900 gnd |
era_facet | Geschichte 1800-1900 |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a22000008cb4500</leader><controlfield tag="001">BV013785327</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20030210</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">010619s2001 gw gl|| m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">961699469</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3895640689</subfield><subfield code="9">3-89564-068-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)52203452</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV013785327</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-703</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-B170</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-N32</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">ML196</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">LP 17250</subfield><subfield code="0">(DE-625)105910:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">LR 55450</subfield><subfield code="0">(DE-625)109762:13528</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">LR 55455</subfield><subfield code="0">(DE-625)109762:13533</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">LR 55520</subfield><subfield code="0">(DE-625)109765:13528</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">LR 56715</subfield><subfield code="0">(DE-625)109808:13533</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9,2</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Jeßulat, Ariane</subfield><subfield code="d">1968-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)122959655</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Die Frage als musikalischer Topos</subfield><subfield code="b">Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts</subfield><subfield code="c">Ariane Jeßulat</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Sinzig</subfield><subfield code="b">Studio</subfield><subfield code="c">2001</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">260 S.</subfield><subfield code="b">Notenbeisp.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Berliner Musik-Studien</subfield><subfield code="v">21</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: Berlin, Hochsch. der Künste, Diss., 2000</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1800-1900</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1800-1900</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Musik</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Music</subfield><subfield code="y">19th century</subfield><subfield code="x">History and criticism</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Musical analysis</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Musik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4040802-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Frage</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018041-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Musik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4040802-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Frage</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018041-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1800-1900</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Berliner Musik-Studien</subfield><subfield code="v">21</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV009108933</subfield><subfield code="9">21</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009424342&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009424342</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV013785327 |
illustrated | Illustrated |
indexdate | 2025-04-04T16:02:06Z |
institution | BVB |
isbn | 3895640689 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009424342 |
oclc_num | 52203452 |
open_access_boolean | |
owner | DE-473 DE-BY-UBG DE-739 DE-703 DE-384 DE-12 DE-355 DE-BY-UBR DE-20 DE-824 DE-19 DE-BY-UBM DE-B170 DE-11 DE-N32 DE-188 |
owner_facet | DE-473 DE-BY-UBG DE-739 DE-703 DE-384 DE-12 DE-355 DE-BY-UBR DE-20 DE-824 DE-19 DE-BY-UBM DE-B170 DE-11 DE-N32 DE-188 |
physical | 260 S. Notenbeisp. |
publishDate | 2001 |
publishDateSearch | 2001 |
publishDateSort | 2001 |
publisher | Studio |
record_format | marc |
series | Berliner Musik-Studien |
series2 | Berliner Musik-Studien |
spelling | Jeßulat, Ariane 1968- Verfasser (DE-588)122959655 aut Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts Ariane Jeßulat Sinzig Studio 2001 260 S. Notenbeisp. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Berliner Musik-Studien 21 Zugl.: Berlin, Hochsch. der Künste, Diss., 2000 Geschichte 1800-1900 Geschichte 1800-1900 gnd rswk-swf Musik Music 19th century History and criticism Musical analysis Musik (DE-588)4040802-4 gnd rswk-swf Frage (DE-588)4018041-4 gnd rswk-swf (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content Musik (DE-588)4040802-4 s Frage (DE-588)4018041-4 s Geschichte 1800-1900 z DE-604 Berliner Musik-Studien 21 (DE-604)BV009108933 21 HBZ Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009424342&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
spellingShingle | Jeßulat, Ariane 1968- Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts Berliner Musik-Studien Musik Music 19th century History and criticism Musical analysis Musik (DE-588)4040802-4 gnd Frage (DE-588)4018041-4 gnd |
subject_GND | (DE-588)4040802-4 (DE-588)4018041-4 (DE-588)4113937-9 |
title | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts |
title_auth | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts |
title_exact_search | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts |
title_full | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts Ariane Jeßulat |
title_fullStr | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts Ariane Jeßulat |
title_full_unstemmed | Die Frage als musikalischer Topos Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts Ariane Jeßulat |
title_short | Die Frage als musikalischer Topos |
title_sort | die frage als musikalischer topos studien zur motivbildung in der musik des 19 jahrhunderts |
title_sub | Studien zur Motivbildung in der Musik des 19. Jahrhunderts |
topic | Musik Music 19th century History and criticism Musical analysis Musik (DE-588)4040802-4 gnd Frage (DE-588)4018041-4 gnd |
topic_facet | Musik Music 19th century History and criticism Musical analysis Frage Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009424342&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV009108933 |
work_keys_str_mv | AT jeßulatariane diefragealsmusikalischertoposstudienzurmotivbildungindermusikdes19jahrhunderts |