Christus als Ärgernis: Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls
Gespeichert in:
Beteilige Person: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Deutsch |
Veröffentlicht: |
Mainz
Matthias-Grünewald-Verl.
1998
|
Schriftenreihe: | Theologie und Literatur
9 |
Schlagwörter: | |
Links: | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007863328&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Beschreibung: | Zugl.: Paderborn, Univ., Diss., 1996 |
Umfang: | 302 S. |
ISBN: | 3786720681 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV011662985 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20140610 | ||
007 | t| | ||
008 | 971125s1998 gw m||| 00||| ger d | ||
020 | |a 3786720681 |c kart. |9 3-7867-2068-1 | ||
035 | |a (OCoLC)231710235 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV011662985 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-19 |a DE-739 |a DE-M468 |a DE-12 |a DE-473 |a DE-936 |a DE-N32 |a DE-20 |a DE-355 |a DE-384 | ||
050 | 0 | |a HD75.S77 1998 | |
082 | 0 | |a 338.9 21 | |
084 | |a BB 1630 |0 (DE-625)9144: |2 rvk | ||
084 | |a BC 6220 |0 (DE-625)9520: |2 rvk | ||
084 | |a BC 7100 |0 (DE-625)9616: |2 rvk | ||
084 | |a GN 3282 |0 (DE-625)42552:11810 |2 rvk | ||
100 | 1 | |a Garske, Volker |d 1966- |e Verfasser |0 (DE-588)115772405 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Christus als Ärgernis |b Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls |c Volker Garske |
264 | 1 | |a Mainz |b Matthias-Grünewald-Verl. |c 1998 | |
300 | |a 302 S. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a Theologie und Literatur |v 9 | |
500 | |a Zugl.: Paderborn, Univ., Diss., 1996 | ||
600 | 1 | 7 | |a Böll, Heinrich - roman (genre littéraire) - Jésus-Christ |2 rero |
600 | 0 | 7 | |a Jesus Christus |0 (DE-588)118557513 |2 gnd |9 rswk-swf |
600 | 1 | 7 | |a Böll, Heinrich |d 1917-1985 |0 (DE-588)118512676 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Roman |0 (DE-588)4050479-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Böll, Heinrich |d 1917-1985 |0 (DE-588)118512676 |D p |
689 | 0 | 1 | |a Roman |0 (DE-588)4050479-7 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Jesus Christus |0 (DE-588)118557513 |D p |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
830 | 0 | |a Theologie und Literatur |v 9 |w (DE-604)BV009636359 |9 9 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007863328&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007863328 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1819382955809701888 |
---|---|
adam_text | Titel: Christus als Ärgernis
Autor: Garske, Volker
Jahr: 1998
Inhalt
Vorwort des Autors 8
Einleitung: Annäherung an das Thema 9
I. Aufbau der Arbeit 9
II. Forschungsüberblick und Zielbestimmung 12
III. Methodik: Die Intention des Autors 17
IV. Von Jesus zu Böll. Grundgedanken zu einer theologischen
Anfrage an einen Romancier 21
1. ... für wen haltet ihr mich? 21
2. Der Gang zu den Dichtern 23
3. Die christophorische Literatur 25
4. Auf dem Weg zu einer Theopoetik 28
5. Zusammenfassung und Ausblick 29
Hauptteil: Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls 31
I. Jesus und die deutsche Nachkriegsgesellschaft:
Und sagte kein einziges Wort 31
1. Zugangsvoraussetzungen einer Romanbetrachtung 3p(
a. Vom Kaiserreich zur Bundesrepublik Deutschland.
Betrachtungen eines Lebensabschnittes 32
b. Die Einheit von Form und Inhalt 38
2. Heinrich Böll: Und sagte kein einziges Wort 40
a. Zu Inhalt und Form des Romans: Ein erster Überblick 40
b. Die verweigerte Menschwerdung 41
3. Bedeutung und Funktion der Rede von Jesus Christus in
Und sagte kein einziges Wort 45
a. Wider die religiöse Selbstsicherheit: Die Kontrastfunktion
der Rede von Jesus Christus 45
b. Wider die Identifikation von Christentum und Sauberkeit.
Die Rede von Jesus Christus in der Funktion satirischer Entlarvung. 53
c. Begreifen und doch nicht verstehen: Die Funktion des Kreuzes 57
d. In der Welt habt ihr Angst . Die Rede von Jesus Christus in
ihrer Funktion kritischer Glaubensprüfung 61
e. Und sagte kein einziges Wort. Das Schweigen Jesu vor
Gericht in seiner Funktion der Sinndeutung des Romans 66
Sprachlosigkeit als Entfremdungserscheinung.
Zu den Bedeutungsdimensionen des Romantitels 66
Über eine Kreuzigung in der Nachkriegszeit 67
Über die Poesie des Schweigens Jesu vor Gericht 69
4. Wo zwei oder drei in meinem Namen versammelt sind... :
Kirchenbilder eines Romans 76
a. Die Hostie konnte ich nur schlecht sehen.
- Die Demaskierung der Amtskirche 76
b. Von der Hoffnung auf eine Verwirklichung evangelischer
Gedanken. Bölls Roman als ein Plädoyer für eine
Theologie der Zärtlichkeit 83
5
5. Die Kongruenz von Ästhetik und Moral.
Die Litanei als Romanform 94
6. Theologische Reflexionen zu einer literarischen Jesusdarstellung... 101
a. Der Mensch als Maß der religiösen Ordnung:
Jesus - ein Kirchenkritiker seiner Zeit 102
b. ...und auf Erden ist Friede . Die gesellschaftlich-politische
Provokation der Weihnachtsbotschaft 105
c. Solidarität im Leid. Das Kreuz als Sinnangebot des Lebens 107
d. Jesus - Verkünder der befreienden Gottesherrschaft 109
II. Jesus und der deutsche politische Katholizismus in der
Kit des Wirtschaftsvninders: Ansichten eines Clowns 111
^JLjIeinrich Bölls Kritik an der Adenauer-Zeit 111
-x 7., ngf^rovozierte Katholizismus: Von den Reaktionen auf die
Ansichten eines Clowns 114
3. Heinrich Böll: Ansichten eines Clowns 116
j^Ein erster Zugang 116
b. Das Motto als Schlüssel zum Verständnis des Romans 117
4. Bedeutung und Funktion der Rede von Jesus Christus in
Ansichten eines Clowns 119
a. Die Rede von Jesus Christus als Provokation einer etablierten
christlichen Gesellschaft 119
Wider den Mammon: Die Christusrede als Provokation
reicher Christen 120
Für eine Predigt über Frauenhände im Evangelium:
Die Christusrede als Provokation eines
christlichen Ästhetizismus 125
b. Die Barmherzigkeit Gottes ist ja wohl größer
- Die Christusrede als Provokation eines unmenschlichen
christlichen Gesetzesdenkens 133
Eigentlich war Brunhild doch Siegfrieds Frau
- Das Eheverständnis des Clowns 133
Im Labyrinth der Ordnungsprinzipien :
Das Ende der Ehe zwischen Marie und Hans 140
Der Tod des Clowns 145
Für einen Christus ohne Feierabend:
Die partielle Identifikation des Clowns mit Jesus von Nazareth ..150
5. Die Kongruenz von Ästhetik und Moral:
Die Sprache der Propheten 158
a. Erste Annäherungsversuche an die Form 158
b. Clownerie im Dienst der Prophetie: Hans Schnier als moderner
Prophet 164
6. Theologische Reflexionen zur literarischen Jesusdarstellung in
Ansichten eines Clowns 170
a. Jesus der Prophet 170
b. Der Narr Jesus 174
III. Jesus und die Leistungsgesellschaft der Bundesrepublik:
Gruppenbild mit Dame 177
1. Bölls Schwierigkeiten mit der Brüderlichkeit 177
2. Heinrich Böll: Gruppenbild mit Dame 181
a. Versuch der Annäherung an die theologische Problematik 181
6
b. ... wie die Heilige Familie. Zu den grundlegenden biblischen
Motiven im Roman 183
Maria und Josef 183
Maria Magdalena, Adam und Eva 189
3. Bedeutung und Funktion der Rede von Jesus Christus in
Gruppenbild mit Dame 195
a. Gegen Profitsucht und Ausländerfeindlichkeit: Die Rede von
Jesus Christus in ihrer sozial-politischen Dimension 195
b. Aber wer bestrich schon jemand mit Speichel? Die literarische
Christusrede in ihrer Funktion der Deutung ntl.
Kommunikationsformen 201
Die Stunde der Tasse Kaffee als Interpretationsmodell
jesuanischer Mahlgenieinschaft 201
... das nächst-entscheidende Erlebnis: die Handauflegung.
- Die Deutung jesuanischer Heilungs wunder 213
Das liebe Jesuskind und die gefallenen Frauen :
Die Annahme der Sünder durch Jesus 221
c. Boris Lvovic Koltowski - die Christusfigur des Romans?
Versuch eines Resümees zur literarischen Christusrede in
Gruppenbild mit Dame 224
4. Die mißlungene Kongruenz von Ästhetik und Moral oder:
Die versuchte Zerstörung einer Ikonographie 228
5. Theologische Reflexionen zur literarischen Jesusdarstellung in
Gruppenbild mit Dame : Jesus der Heiler 239
a. Vorbemerkungen 239
b. Gegen die Relativierung des Wunders: Die Rezeption
neutestamentlicher Wundergeschichten in der Exegese und
bei Heinrich Böll 239
IV. Jesus und die politische Landschaft der Bundesrepublik
unter der Kanzlerschaft Kohls: Frauen vor Flußlandschaft ..245
1. Bölls letzter Lebensabschnitt: Gewaltloser Widerstand 245
2. Heinrich Böll: Frauen vor Flußlandschaft 250
a. Über einen Roman in der Nähe zum Drama 250
b. Die literarische Christusrede in Frauen vor Flußlandschaft 251
Was ist das für eine Messe? - Über Rüstungswahn,
Geldherrschaft und mißbrauchte Gottesrede in der Politik 251
Zwischen Resignation und Hoffnung: Jesus von Nazareth
als Triebfeder für den Protest gegen Kirche und Gesellschaft 261
Von Jesus, dem Kubaner, und von Jesus, der in den Sand
schrieb ;; 266
3. Die Kongruenz von Ästhetik und Moral: Theater und Requiem 269
4. Theologische Reflexionen zur literarischen Jesusdarstellung in
Frauen vor Flußlandschaft 273
Schlußteil: Die Offenbarung der Unmündigen 277
Literaturverzeichnis 282
7
|
any_adam_object | 1 |
author | Garske, Volker 1966- |
author_GND | (DE-588)115772405 |
author_facet | Garske, Volker 1966- |
author_role | aut |
author_sort | Garske, Volker 1966- |
author_variant | v g vg |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV011662985 |
callnumber-first | H - Social Science |
callnumber-label | HD75 |
callnumber-raw | HD75.S77 1998 |
callnumber-search | HD75.S77 1998 |
callnumber-sort | HD 275 S77 41998 |
callnumber-subject | HD - Industries, Land Use, Labor |
classification_rvk | BB 1630 BC 6220 BC 7100 GN 3282 |
ctrlnum | (OCoLC)231710235 (DE-599)BVBBV011662985 |
dewey-full | 338.921 |
dewey-hundreds | 300 - Social sciences |
dewey-ones | 338 - Production |
dewey-raw | 338.9 21 |
dewey-search | 338.9 21 |
dewey-sort | 3338.9 221 |
dewey-tens | 330 - Economics |
discipline | Germanistik / Niederlandistik / Skandinavistik Wirtschaftswissenschaften Theologie / Religionswissenschaften |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02033nam a2200493 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV011662985</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20140610 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">971125s1998 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3786720681</subfield><subfield code="c">kart.</subfield><subfield code="9">3-7867-2068-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)231710235</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV011662985</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-M468</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-936</subfield><subfield code="a">DE-N32</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">HD75.S77 1998</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">338.9 21</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">BB 1630</subfield><subfield code="0">(DE-625)9144:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">BC 6220</subfield><subfield code="0">(DE-625)9520:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">BC 7100</subfield><subfield code="0">(DE-625)9616:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">GN 3282</subfield><subfield code="0">(DE-625)42552:11810</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Garske, Volker</subfield><subfield code="d">1966-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)115772405</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Christus als Ärgernis</subfield><subfield code="b">Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls</subfield><subfield code="c">Volker Garske</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Mainz</subfield><subfield code="b">Matthias-Grünewald-Verl.</subfield><subfield code="c">1998</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">302 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Theologie und Literatur</subfield><subfield code="v">9</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: Paderborn, Univ., Diss., 1996</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Böll, Heinrich - roman (genre littéraire) - Jésus-Christ</subfield><subfield code="2">rero</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Jesus Christus</subfield><subfield code="0">(DE-588)118557513</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Böll, Heinrich</subfield><subfield code="d">1917-1985</subfield><subfield code="0">(DE-588)118512676</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Roman</subfield><subfield code="0">(DE-588)4050479-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Böll, Heinrich</subfield><subfield code="d">1917-1985</subfield><subfield code="0">(DE-588)118512676</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Roman</subfield><subfield code="0">(DE-588)4050479-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Jesus Christus</subfield><subfield code="0">(DE-588)118557513</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Theologie und Literatur</subfield><subfield code="v">9</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV009636359</subfield><subfield code="9">9</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007863328&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007863328</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV011662985 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2024-12-20T10:16:32Z |
institution | BVB |
isbn | 3786720681 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-007863328 |
oclc_num | 231710235 |
open_access_boolean | |
owner | DE-19 DE-BY-UBM DE-739 DE-M468 DE-12 DE-473 DE-BY-UBG DE-936 DE-N32 DE-20 DE-355 DE-BY-UBR DE-384 |
owner_facet | DE-19 DE-BY-UBM DE-739 DE-M468 DE-12 DE-473 DE-BY-UBG DE-936 DE-N32 DE-20 DE-355 DE-BY-UBR DE-384 |
physical | 302 S. |
publishDate | 1998 |
publishDateSearch | 1998 |
publishDateSort | 1998 |
publisher | Matthias-Grünewald-Verl. |
record_format | marc |
series | Theologie und Literatur |
series2 | Theologie und Literatur |
spellingShingle | Garske, Volker 1966- Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls Theologie und Literatur Böll, Heinrich - roman (genre littéraire) - Jésus-Christ rero Jesus Christus (DE-588)118557513 gnd Böll, Heinrich 1917-1985 (DE-588)118512676 gnd Roman (DE-588)4050479-7 gnd |
subject_GND | (DE-588)118557513 (DE-588)118512676 (DE-588)4050479-7 (DE-588)4113937-9 |
title | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls |
title_auth | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls |
title_exact_search | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls |
title_full | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls Volker Garske |
title_fullStr | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls Volker Garske |
title_full_unstemmed | Christus als Ärgernis Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls Volker Garske |
title_short | Christus als Ärgernis |
title_sort | christus als argernis jesus von nazareth in den romanen heinrich bolls |
title_sub | Jesus von Nazareth in den Romanen Heinrich Bölls |
topic | Böll, Heinrich - roman (genre littéraire) - Jésus-Christ rero Jesus Christus (DE-588)118557513 gnd Böll, Heinrich 1917-1985 (DE-588)118512676 gnd Roman (DE-588)4050479-7 gnd |
topic_facet | Böll, Heinrich - roman (genre littéraire) - Jésus-Christ Jesus Christus Böll, Heinrich 1917-1985 Roman Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=007863328&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV009636359 |
work_keys_str_mv | AT garskevolker christusalsargernisjesusvonnazarethindenromanenheinrichbolls |