Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft:
Saved in:
Main Author: | |
---|---|
Format: | Thesis/Dissertation Book |
Language: | German |
Published: |
1993
|
Subjects: | |
Links: | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=006418030&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Physical Description: | XXXII, 269 S. graph. Darst. |
Staff View
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV009703018 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20001023 | ||
007 | t| | ||
008 | 940629s1993 gw d||| m||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 941048063 |2 DE-101 | |
035 | |a (OCoLC)75437714 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV009703018 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-384 |a DE-355 |a DE-19 |a DE-29 |a DE-739 |a DE-12 |a DE-473 |a DE-824 |a DE-210 |a DE-11 |a DE-188 | ||
084 | |a MS 1180 |0 (DE-625)123553: |2 rvk | ||
084 | |a WIR 545d |2 stub | ||
100 | 1 | |a Metzger, Michael |e Verfasser |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft |c von Michael Metzger |
264 | 1 | |c 1993 | |
300 | |a XXXII, 269 S. |b graph. Darst. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
502 | |a Stuttgart, Univ., Diss., 1993 | ||
650 | 0 | 7 | |a Soziologie |0 (DE-588)4077624-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Experte |0 (DE-588)4071081-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Industriegesellschaft |0 (DE-588)4026828-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Industriegesellschaft |0 (DE-588)4026828-7 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Experte |0 (DE-588)4071081-6 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Soziologie |0 (DE-588)4077624-4 |D s |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
689 | 1 | 0 | |a Experte |0 (DE-588)4071081-6 |D s |
689 | 1 | 1 | |a Soziologie |0 (DE-588)4077624-4 |D s |
689 | 1 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=006418030&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-006418030 |
Record in the Search Index
_version_ | 1819247224839733248 |
---|---|
adam_text | I
Inhaltsverzeichnis
1. Einleitung l
1.1. Visionen über das Expertentum 4
1.2. Zum Gang der Untersuchung 11
2. Zu einer Kommunikationstheorie des Expertentums
2.1. Grundlagen: Die Medientheorie nach Parsons und Luhmann 16
2.1.1. Autopoiesis am Beispiel der Kommunikationstheorie 18
2.1.2. Funktionen und Funktionsvoraussetzungen von Medien 21
2.1.3. Funktionsbedingungen der Medien und Umweltbezüge 26
2.2. Der technische Grundcharakter expertenhafter Kommunikation 30
2.2.1. Erster Exkurs: Sachliche Chronologie der Technik 31
2.2.2. Die Dekomposition des Sinnbegriffs in der Industriegesellschaft 34
2.2.3. Zur Interdependenz von Mangel und Technik 38
2.2.4. Kommunikationsmedien und die Technisierung der Gesellschaft 41
2.2.5. Grundstrukturen der Gesellschaft technisch interpretiert 45
2.3. Rationalität 51
2.3.1. Zweiter Exkurs: Historie und Wesen des Rationalitätsbegriffs 53
2.3.2. Das Relevanzproblem expertenhafter Rationalität 60
2.3.3. Implikationen der Kontingenz von Rationalität 65
2.3.4. Funktionale Systemrationalitäten 66
2.3.5. Systemrationalität und Lebenswelt 68
II
3. Das Expertentum als selbstreferentiell agierendes
System 73
3.1. Metastrategien der Problemlösung phänomenologisch betrachtet 74
3.1.1. Die Bedeutung der Erfahrung für expertenhafte Problemlösung 77
3.1.2. Analyse und Intuition g5
3.2. Intelligenz als Regulativ von Intuition und Analyse 88
3.3. Abgrenzungskriterien des Expertenbegriffs 91
3.3.1. Experte und Spezialist 92
3.3.2. Experte und Berater 94
3.3.3. Experte und Fachmann 95
3.3.4. Experte und Intellektueller 96
3.4. Gesellschaftliche Implikationen des Expertenbegriffes
3.4.1. Status und Zweifel Über die Konstitution von Latenz 100
3.4.2. Reputation 104
3.4.3. Vertrauen jq7
3.5. Elite, Professionalisierung und Selbstreferenz
3.5.1. Vom Symbolwert des Expertentums 111
3.5.2. Elitebegriffe in den Sozialwissenschaften 112
3.5.3. Elitemerkmale: Selbstreferenz, Autonomie und Indifferenz 120
3.5.4. Das Expertentum als autopoietisches System 125
3 6. System Umwelt Regulationen 126
3.6.1. Professionalisierung Zur Sicherung systemspezifischer Autonomie . . . . . . 129
¦3.6.2. Legitimationsprobleme professionaler Autonomie 130
3.6.3. Merkmale elitärer Professionalisierung [ [[[ . 133
3.7. Dritter Exkurs: Professionen zwischen Autonomie und Dienst leistung am Beispiel der Medizin 140
3.7.1. Medizinische Objektdefinitionen [[ 142
3 7.2. Zum Ablauf medizinischer Realitätskonstruktionen 146
3.7.3. Die Auflösung der somalischen Isolation: Der Risikoansatz .... 149
J /.4. Grenzen der Autonomie 152
III
3.8. Das Spezialistentum in der Organisation
3.8.1. Wissen als Bedingung der Marktmacht 155
3.8.2. Cosmopolitan und local 159
3.8.3. Strukturelle Konsequenzen der Bürokratisierung 162
3.8.4. Demokratisierung und funktionale Autorität 166
3.9. Ein berufsspezifisches Subkulturmuster: Expertenkulturen 169
3.9.1. Die integrative Funktion von Subkulturen: 170
3.9.2. Zum Problem der Koordination 172
3.9.3. Sanktionen als Form kollegialer Kontrolle 174
3.9.4. Konsequenzen informationstechnologischer Dezentralisierung 176
4. Umweltbezüge des Expertentums Verantwortung und
Gesellschaft
4.1. Vierter Exkurs: Das Problem der Wertfreiheit
in den Wissenschaften 179
4.2. Individualität als Basis von Verantwortung? 182
4.3. Kultur, Technologie und Identität 184
4.4. Moral zwischen Regulationsaufgabe und Systemzwängen 187
4.4.1. Kontingente Moral und Expertenkommunikation 188
4.4.2. Autonomie und Identität 190
4.4.3. Die Verrechtlichung der Moral im technischen Fortschritt 193
4.5. Das moderne Verhältnis zwischen Wissenschaft und Religion 196
4.5.1. Der Mythos der Wissenschaft als Identität
4.5.2. Zur Funktion des Mythos 197
4.5.3. Der Glaube an das Wissenschaftssystem 198
V 1
Abbildungsverzeichnis
Tabelle 1
Kommunikationsmedien im Überblick 24
Abbildung 1
Der autopoietische Kommunikationsablauf und seine
Unterstützung durch Kommunikationsmedien 29
Abbildung 2
Computergestützte Ermittlung der Überlebens¬
häufigkeit von Patienten auf Intensivstationen 143
Abbildung 3
Darstellung der Überlebenskurven 153
Abbildung 4
Expertensysteme im Kontext 238
Abbildung 5
Aufbau und Umwelt von Expertensystemen 244
Abbildung 6
Das 5 Stufen Konzept des Knowledge Engineering 250
Abbildung 7a
Das Shannon Weaversche Röhrendiagramm 260
Abbildung 7b
Autopoietischer Kommunikationsablauf 261
IV
4.6. Interdisziplinarität und Technology Assessment Kritische
Umweltbezüge des Expertentums 203
4.6.1. Begriff und Funktion der Disziplin 205
4.6.2. Arbeitsweisen und Themen interdisziplinärer Kooperation 207
4.6.3. Begriff und Funktion interdisziplinärer Themenstellung 208
4.6.4. Formen interdisziplinärer Kooperation 211
4.7. Expertenwissen im politischen Spannungsfeld 213
4.7.1. Bereiche politischer Regulation Rechtals Mittel und als Ziel 214
4.7.2. Die Transformation der Wissenschaft im Technology Assessment 217
4.7.3. Objektivierung und Institutionalisierter Politikberatung 220
4.7.4. Politikberatung als Konkurrenzverhältnis 222
4.7.5. Grundlagen der Entscheidungsfindung: Reputation und Rollenverhalten.... 224
4.7.6. Resümee zur Realität institutionalisierter Politikberatung 226
4.7.7. Resümee zur Politisierung der Wissenschaft in der Risikogesellschaft 227
5. Postmodernes 229
5.1. Postmoderne Legitimationskrisen und die Bedeutung der Autorität 234
5.2. Die Auflösung autonomen Wissens Expertensysteme 237
5.2.1. Aufbau, Zwecke und Ziele von Expertensystemen 241
5.2.2. Extensionale und intensionale Semantik das Rekonstruktionsproblem
der Wirklichkeit 245
5.2.3. Translokation und Wissensarten das Induktionsproblem 248
5.3. Der postmoderne Status der Kommunikation 257
5.3.1. Der Warencharakter elektronischer Informationen 258
5.3.2. Ausblick Die Gestalt des postmodernen Expertentums 265
V
Abbildungsverzeichnis VI
Abkürzungsverzeichnis VII
Anhang 1:
Berufspflichten und Berufsregeln für Experten BTE IX
Anhang 2:
Genfer Gelöbnis XI
Literaturverzeichnis XII
Lebenslauf XXXII
|
any_adam_object | 1 |
author | Metzger, Michael |
author_facet | Metzger, Michael |
author_role | aut |
author_sort | Metzger, Michael |
author_variant | m m mm |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV009703018 |
classification_rvk | MS 1180 |
classification_tum | WIR 545d |
ctrlnum | (OCoLC)75437714 (DE-599)BVBBV009703018 |
discipline | Soziologie Wirtschaftswissenschaften |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01722nam a2200445 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV009703018</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20001023 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">940629s1993 gw d||| m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">941048063</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)75437714</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV009703018</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-210</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">MS 1180</subfield><subfield code="0">(DE-625)123553:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">WIR 545d</subfield><subfield code="2">stub</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Metzger, Michael</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft</subfield><subfield code="c">von Michael Metzger</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="c">1993</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">XXXII, 269 S.</subfield><subfield code="b">graph. Darst.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Stuttgart, Univ., Diss., 1993</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Soziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077624-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Experte</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071081-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Industriegesellschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4026828-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Industriegesellschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4026828-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Experte</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071081-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Soziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077624-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Experte</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071081-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Soziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077624-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=006418030&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-006418030</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV009703018 |
illustrated | Illustrated |
indexdate | 2024-12-20T09:40:50Z |
institution | BVB |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-006418030 |
oclc_num | 75437714 |
open_access_boolean | |
owner | DE-384 DE-355 DE-BY-UBR DE-19 DE-BY-UBM DE-29 DE-739 DE-12 DE-473 DE-BY-UBG DE-824 DE-210 DE-11 DE-188 |
owner_facet | DE-384 DE-355 DE-BY-UBR DE-19 DE-BY-UBM DE-29 DE-739 DE-12 DE-473 DE-BY-UBG DE-824 DE-210 DE-11 DE-188 |
physical | XXXII, 269 S. graph. Darst. |
publishDate | 1993 |
publishDateSearch | 1993 |
publishDateSort | 1993 |
record_format | marc |
spellingShingle | Metzger, Michael Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft Soziologie (DE-588)4077624-4 gnd Experte (DE-588)4071081-6 gnd Industriegesellschaft (DE-588)4026828-7 gnd |
subject_GND | (DE-588)4077624-4 (DE-588)4071081-6 (DE-588)4026828-7 (DE-588)4113937-9 |
title | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft |
title_auth | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft |
title_exact_search | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft |
title_full | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft von Michael Metzger |
title_fullStr | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft von Michael Metzger |
title_full_unstemmed | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft von Michael Metzger |
title_short | Das Expertentum in der modernen Industriegesellschaft |
title_sort | das expertentum in der modernen industriegesellschaft |
topic | Soziologie (DE-588)4077624-4 gnd Experte (DE-588)4071081-6 gnd Industriegesellschaft (DE-588)4026828-7 gnd |
topic_facet | Soziologie Experte Industriegesellschaft Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=006418030&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT metzgermichael dasexpertentumindermodernenindustriegesellschaft |